سیاست پولی و شوک های رابطه مبادله کالایی

شوک های رابطه مبادله کالایی در توضیح نوسانات اقتصاد کلان در کشورهای صادرکننده نفت اهمیت دارند. شوک های قیمت نفت منبع اصلی تغییرات در کشورهای صادرکننده نفت هستند. با توجه به تاثیرات قابل توجه نوسانات رابطه مبادله بر متغیرهای کلان اقتصادی داخلی، درک انتقال و انتشار نوسانات رابطه مبادله در طراحی و اجرای سیاست‌های کلان اقتصادی در کشورهای صادرکننده نفت بسیار مهم است. یک سیاست پولی مناسب می تواند به تثبیت این شوک ها کمک کند. این مطالعه پاسخ سه رژیم سیاست پولی جایگزین به شوک‌های رابطه مبادله و شوک بهره‌وری بخش صادرات را با استفاده از مدل تعادل عمومی تصادفی پویا کینزی (DSGE)  ارزیابی می‌کند. در این مطالعه، مدل بر اساس هو و همکاران (2015)، موناسلی (2005) و کشین و همکاران (2004) برای اقتصاد ایران توسعه داده شده است. این چارچوب نظری یک اقتصاد باز کوچک صادرکننده نفت را توسط دو بخش داخلی مشخص می‌کند: بخش تجاری و بخش غیرتجاری. طبق نظر کالوو (1983) در بخش غیرتجاری، قیمت ها ثابت هستند. همچنین یک بخش خارجی وجود دارد که بقیه جهان است. همچنین گذر ناقص نرخ ارز از طریق مقاومت اسمی بر روی قیمت‌های وارداتی معرفی می‌شود. این مدل برای ارزیابی واکنش رژیم های مختلف سیاست پولی به شوک‌های رابطه مبادله و شوک های بهره وری صادراتی توسعه یافته است. بر اساس شواهد تجربی مانند شجری و همکاران (2015)، گذر در مدل، ناقص فرض شده است. از آنجایی که صادرات نفت درصد بالایی از درآمدهای صادراتی را تشکیل می دهد و بخش قابل توجهی از مخارج دولت در ایران را تامین مالی می‌کند، تحلیل واکنش های مختلف سیاست پولی به شوک‌های رابطه مبادله در یک کشور صادرکننده نفت، مانند ایران، مهم است. هدف این مطالعه بررسی اثرات پویای شوک‌های رابطه مبادله و ارزیابی عملکرد و ویژگی‌های تثبیت قواعد مختلف سیاست پولی ساده برای اقتصادهای وابسته به نفت است. سه قانون: جایگزینی سیاست پولی، شامل قانون هدف گذاری تورم CPI (CIT)، قانون هدف گذاری تورم غیرتجاری (NTIT) و قانون هدف گذاری نرخ ارز  (ET)در نظر گرفته شده است. قواعد مختلف سیاست پولی بر اساس درجه ای که نوسان متغیرهای کلان اقتصادی منتخب را که توسط توابع واکنش ضربه ای منعکس  می شود، به حداقل می رساند، ارزیابی می شوند.

این مدل برای مطابقت با ویژگی های کلیدی اقتصاد ایران با استفاده از داده های دوره 1991: Q1 تا 2017: Q1 کالیبره شده است. سری تولیدات نفتی و غیرنفتی از «مرکز آمار ایران» دریافت می‌شود. سری نرخ سود و قیمت نفت از «بانک مرکزی ایران» اخذ می‌شود. سری تولیدات و قیمت کالاها در بخش واسطه ای ​​خارجی از "آرشیو داده های اقتصادی فدرال رزرو " به دست آمده است. سایر پارامترها از مطالعات قبلی درباره اقتصاد ایران و ادبیات چرخه تجاری در جهان به دست آمده است. این مدل برای اقتصاد ایران کالیبره شده است. مدل به صورت عددی حل شده و پارامترهای انتخاب شده برای مدل در جدول 1 خلاصه شده است.

مقایسه پاسخ‌ها تحت رژیم‌های مختلف سیاست پولی نشان می‌دهد که هدف‌گذاری تورم CPI  نسبت به هدف‌گذاری NTIT و ET زمانی که شوک‌های رابطه مبادله اتفاق می‌افتد، برتری دارد. برای شوک بهره وری صادرات، عملکرد قانون CIT بهتر از سایر قوانین سیاست پولی است. همچنین نرخ واقعی ارز که به عنوان تابعی از شرایط تجارت کالا و تفاوت های بهره وری تعریف می شود، امکان بررسی نقش شوک بهره وری صادراتی بر تغییرات کلان اقتصادی و آزمون وجود اثر بالاسا-سامویلسون را فراهم می کند. واکنش‌های تکانه‌ای به شرایط شوک تجاری کالایی نشان‌دهنده افزایش در تولید کل و تورم CPI و کاهش مصرف و نرخ اسمی ارز تحت سه قانون سیاستی است. تجزیه و تحلیل همچنین نشان می دهد که شوک های رابطه مبادله کالایی باعث واکنش کمتر متغیرهای کلان اقتصادی تحت هدف گذاری تورمی CPI نسبت به هدف گذاری تورمی غیرتجاری و هدف گذاری نرخ ارز می شود. تحت شوک بهره‌وری بخش صادرات، تولید صادراتی افزایش می‌یابد درحالی که تولید غیرتجاری کاهش می‌یابد که احتمالا نشان دهنده علایم بیماری هلندی است. از سوی دیگر، پاسخ‌های پویا متغیرهای کلان اقتصادی منتخب وجود اثر بالاسا-سامویلسون را نشان می‌دهد که در آن افزایش بهره‌وری در بخش معامله‌شده، نرخ ارز واقعی را افزایش می‌دهد و قیمت کالاهای غیرقابل تجارت را از طریق یکسان‌سازی دستمزد افزایش می‌دهد.

به طور کلی، زمانی که اقتصاد شوک‌های رابطه مبادله یا شوک‌های بهره‌وری صادراتی را تجربه می‌کند، هدف‌گذاری تورم CPI نسبتا بهتر از هدف‌گذاری نرخ ارز و هدف‌گذاری تورم غیرتجاری بهتر در تثبیت اقتصاد کلان است.