اثر ترکیب هورمونی اکسین و سیتوکینین بر ریزازدیادی گیاه سوسن شرقی (Lilium oriental hybrid ‘Casablanca’) با استفاده از ریزنمونه ی فلس پیاز

تکثیر سوسن شرقی دورگ (Lilium oriental hybrid ‘Casablanca’)، به عنوان یک گیاه پیازدار چند ساله از خانواده ی لیلیوم (Liliaceae) در شرایط درون شیشه ای به دلیل فرآیند زمانبر تکثیر به روش طبیعی آن با استفاده از پیاز از اهمیت زیادی برخوردار است. از فنون کشت درون شیشه ای به دلیل باززایی سریع مواد گیاهی و تولید انبوه و یکنواخت گیاهان، در برنامه های اصلاحی و تولید تجاری سوسن ها استفاده می شود. در این تحقیق به منظور افزایش سرعت تکثیر، اثر غلظت های مختلف 6-بنزیل آدنین (BA؛ صفر، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) و ɑ-نفتالن استیک اسید (NAA؛ صفر، 1/0، 2/0 و 4/0 میلی گرم در لیتر) بر تکثیر درون شیشه ای سوسن شرقی دورگ کازابلانکا ارزیابی شد. فلس پیاز به عنوان ریزنمونه، محیط پایه ی MS به عنوان محیط کشت و زغال فعال به عنوان جاذب ترکیبات فنلی به منظور ممانعت از قهوه ای شدن محیط کشت و ریزنمونه استفاده شدند. بعد از 90 روز کشت، برخی صفات مرتبط با تکثیر درون شیشه ای از جمله رشد و نمو پیازچه ها، برگچه ها و ریشه ها اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادند که بیشترین تعداد پیازچه (66/8) و ریشه (36/5) در محیط کشت غنی شده با 5/0 میلی گرم در لیتر BA همراه با 4/0 میلی گرم در لیتر NAA و بیشترین تعداد برگ (33/4) در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر BA همراه با 1/0 میلی گرم در لیتر NAA تولید شدند. بعد از تکثیر، گیاهچه ها برای سازگاری به بستری از کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت به نسبت مساوی منتقل شدند که حدود 90 درصد از گیاهچه های باززایی شده بقا داشتند و از نظر ریخت شناسی شبیه پایه های مادری بودند. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، حضور هر دو تنظیم کننده ی رشد اکسین NAA و سیتوکینین BA برای ریزازدیادی بهینه (تولید پیازچه، برگچه و ریشه) بهینه ی سوسن شرقی دورگ کازابلانکا لازم است.