اثر مشخصات فنی و زهکشی جاده بر زمین لغزش های کنار جاده ای در حوزه جنگلی 85 استان گلستان
شناسایی میزان اثرگذاری مشخصات فنی مختلف و شرایط زهکشی راه یک روش علمی برای به تصویر کشاندن نقاطی است که خطر وقوع لغزش در آن ها وجود دارد. زمین لغزش ها خسارت ها و مشکلاتی از قبیل افزایش هزینه ساخت جاده، افزایش هزینه نگهداری و تعمیرات، اختلال در حمل و نقل و بالا بردن خسارات به ماشین ها را به وجود می آورد. لذا به توجه به پیامدهای مخربی که زمین لغزش های کنارجاده ای بر امکان دسترسی به عرصه و هزینه های نگهداری راه متوجه مسیولین می سازد لازم است عوامل اصلی محرک زمین لغزش ها شناسایی و راهکارهای اجرایی مناسب جهت کنترل آنها اتخاذ شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر مشخصات فنی و زهکشی راه بر زمین لغزش های کنار جاده ای در حوزه جنگلی 85 استان گلستان بود.
در پژوهش حاضر ابتدا کل جاده ه ای جنگلی حوزه پیمایش شد و تمامی زمین لغزش ها با مساحت های مختلف توسط سامانه موقعیت یاب جهانی (GPS) به ثبت رسید. سپس مشخصات فنی جاده شامل شیب طولی، ارتفاع و شیب ترانشه، حجم ترافیک، عرض و عمق جوی کناری، فاصله از آبروهای عرضی و قطر آبروها تا مسافت 100 متری از دو طرف هر نقطه لغزشی مورد اندازه گیری قرار گرفت. همبستگی عوامل فنی و زهکشی جاده با فروانی فراوانی و وسعت زمین لغزش ها به کمک تجزیه و تحلیل آماری مشخص شد.
در مجموع 121 مورد زمین لغزش در حوزه آبخیز 85 استان گلستان به ثبت رسید که از این میان 22 مورد در جاده های با استاندارد بالا، 30 مورد در جاده های با استاندارد متوسط و 69 مورد در جاده های با استاندارد پایین مشاهده شد. به طور متوسط هر نقطه لغزشی در جاده های با استاندارد بالا، متوسط و پایین به ترتیب 13/95، 43/17 و 60/14 مترمربع مساحت داشت و مساحت کل زمین لغزش ها در این سطوح استاندارد نیز به ترتیب 307، 1295 و 4150 مترمربع بود.
نتایج نشان داد که فراوانی و مساحت زمین لغزش ها با قطر آبرو، شیب و ارتفاع ترانشه همبستگی مثبت و معنی دار داشت. بدین معنی که با افزایش شیب و ارتفاع ترانشه، تعداد و وسعت زمین لغزش ها افزایش یافت. همچنین در جاهایی که آبروهای عرضی به دلیل دبی آب از قطر بیشتری برخوردار بودند تعداد و وسعت زمین لغزش ها بیشتر بود. حداکثر قطر آبروهای عرضی 120 سانتی متر بود اما به دلیل دبی بالا و رطوبت خاک این آبروها نتوانستند جلوی زمین لغزش ها را بگیرند. لذا توصیه می شود در چنین مناطقی از پل و دیواره های حفاظتی استفاده شود.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.