مدل سازی برخی مشخصه های کمی جنگل با استفاده از خصوصیات توپوگرافی (مطالعه موردی: سری سه جنگل سنگده)

برای برنامه ریزی اصولی و صحیح در بخش جنگل، تهیه نقشه های کمی و کیفی از ملزومات مدیریتی بوده و برای رسیدن به توسعه پایدار اجتناب ناپذیر است. به همین منظور، جدیدترین اطلاعات از مشخصاتی که در تصمیم گیری های مربوط به استفاده و حفاظت بهینه از جنگل دارای اهمیت هستند، مورد نیاز است. هدف از این مطالعه، مدل سازی و تهیه نقشه مکانی برخی مشخصه های کمی جنگل با استفاده از خصوصیات توپوگرافی در جنگل های سری سه سنگده است.

با استفاده از 150 قطعه نمونه 10 آری، مشخصه های تعداد، رویه زمینی و حجم در هکتار محاسبه شد. خصوصیات اولیه توپوگرافی شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب، انحنای پروفیلی، انحنای مسطح و انحنای مماسی و خصوصیات ثانویه توپوگرافی شامل رطوبت و تابش خورشیدی از مدل رقومی ارتفاعی با قدرت تفکیک پذیری ده متر استخراج شد. سپس روابط بین مشخصه های کمی جنگل و خصوصیات توپوگرافی با استفاده از روش های ناپارامتری جنگل تصادفی، ماشین بردار پشتیبان و هم چنین با روش پارامتری رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه و تحلیل و مدل سازی قرار گرفت. ارزیابی مدل ها با استفاده از 30 درصد قطعات نمونه انجام شد.

مقادیر درصد اریبی و ریشه میانگین مربعات خطا برای انتخاب مدل مناسب محاسبه و نتایج نشان داد که روش ماشین بردار پشتیبان برای برآورد هر سه مشخصه اندازه گیری شده دارای بهترین نتایج بوده است. در برآورد تعداد در هکتار، تابع چند جمله ای درجه سه با مقادیر میانگین مربعات خطا و میزان اریبی به ترتیب 9/59=%RMSE و 1/62-=%Bias، رویه زمینی با تابع پایه شعاعی (RBF) و مقادیر 30/53=%RMSE و 1/32-=%Bias و حجم در هکتار نیز با تابع چند جمله ای درجه سه و مقادیر 37/62=%RMSE و 0/51-=%Bias به عنوان مناسب ترین مدل انتخاب شدند. هم چنین نتایج نشان داد که متغیرهای توپوگرافی جهت، ارتفاع، تابش خورشیدی و انحنای مماسی بیشترین تاثیر را در فرآیند مدل سازی داشتند.

مدل انتخاب شده در این پژوهش هر چند که توانست تا حدی اطلاعات ضروری جهت مدیریت جنگل ها را فراهم کند، اما به تنهایی نمی تواند کلیه دلایل موثر بر مشخصه ها را تبیین نماید، لذا شایسته است از ترکیب عوامل دیگری مانند شرایط اقلیمی، عرض جغرافیایی، خاک شناسی، تکنیک های سنجش از دور که سهم  عمده ای در توضیح و تفسیر آن دارند، دقت پیش بینی را بهبود بخشید.