بررسی تاثیر مدیریت عشایری بر تغییرات پوشش گیاهی مراتع قشلاقی سرگچ بیسیم مسجدسلیمان

به دلیل محدودیت های مدیریت دولتی، موضوع امکان سنجی واگذاری مجدد مدیریت مراتع به عشایر مطرح شده است. از این رو ورود به مسیله از مسیر متکی به تحقیق، منطقی تشخیص داده شد و مراتع قشلاقی سرگچ بیسیم مسجدسلیمان طایفه حموله از ایل بختیاری به عنوان پایلوت انتخاب شد تا تاثیر مدیریت عشایر بر تغییرات پوشش گیاهی در این منطقه آزموده شود. شاخص های مورد ارزیابی پوشش، ظرفیت، وضعیت، گرایش و درصد بهره برداری در دو مرحله قبل از ورود و پس از خروج عشایر از مراتع تعیین شد. مراحل تحقیق به مدت سه سال از سال 1395 آغاز گردید . بدین منظور 20 پلات 1 متر مربعی ، در طول دو ترانسکت 500 متری مستقر شده و با استفاده از شیوه نمونه برداری تصادفی-سیستماتیک، شاخص های تعریف شده محاسبه شد. نتایج تحلیل نشان داد که بیشتر پروانه داران فاقد دام بودند و در مقابل هیچ یک از دامداران حاضر در عرصه، پروانه نداشتند. همچنین نتایج ارزیابی های پوشش گیاهی نشان داد که وضعیت و گرایش مرتع قبل از ورود و بعد از خروج عشایر از مرتع در تیپ 1 به ترتیب متوسط و منفی و برای تیپ 2 ضعیف و منفی بود. به همین ترتیب ظرفیت در هکتار در طول دوره بهره برداری در هر دو تیپ کاهش یافت. درصد بهره برداری نیز در تیپ 1 در سال آخر افزایش یافت و در تیپ 2 کاهش محسوسی نشان داد. براساس نتایج تجزیه واریانس پارامترهای مختلف پوشش گیاهی، اثر سال های مختلف آماربرداری بر همه پارامترها در سطح 1 درصد معنی دار بود. برپایه مقایسه میانگین ها نیز مقدار تولید در سال اول 92/433و در سال آخر 72/833کیلوگرم در هکتار بود. ظرفیت مرتع نیز 0/2717 و 0/205 واحد دامی در هکتار و درصد بهره برداری نیز 41 و 45 درصد بود. در کل، تاثیر مدیریت مشارکتی تعریف شده در بهبود شرایط مراتع قشلاقی سرگچ بیسیم مسجدسلیمان ضعیف ارزیابی شد. همکاری ارگان های مرتبط با نمایندگان عشایری در کنار پیگیری جدی نمایندگان مذکور، نتایج سودمندتری برای مرتع و مرتعداران در پی خواهد داشت.