شناسایی عوامل موثر بر ریسک حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده (مطالعه موردی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران به دلیل نوپا بودن، به تازگی مورد توجه قرار گرفته است و بالتبع هنوز بسیاری از جنبه های کیفیت حسابرسی مالیاتی و راهبردهای دستیابی و ارتقای آن، تبیین نگردیده است. هم چنین ارزیابی ریسک مالیاتی مودیان مالیات بر ارزش افزوده به منظور تدوین طرح موثر انتخاب مودیان برای حسابرسی مالیاتی با هدف افزایش کارایی و اثربخشی نظام مالیات بر ارزش افزوده کشور از اهمیت برخوردار است. لذا این پژوهش با هدف بررسی ضرورت حسابرسی در سیستم مالیات بر ارزش افزوده و نیز بررسی عوامل موثر بر ریسک حسابرسی در سیستم مالیات بر ارزش افزوده به بررسی سیستم حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک و تکنیک های حسابرسی جهت استقرار طرح های حسابرسی قوی و اثربخش که قادر به شناسایی به موقع موارد عدم تمکین و تخلفات مالیاتی باشد، پرداخته است. در این پژوهش برای تعیین نمونه آماری، از روش حذف سیستماتیک استفاده شده است و درنهایت نمونه ای شامل 80 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای بازه زمانی 1395 و 1396 مورد بررسی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش، از تحلیل رگرسیون چندگانه غیرخطی به روش لاجیت استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد؛ از بین عوامل موثر بر ریسک حسابرسی مالیاتی، سابقه مالیاتی مودی و ثبت نام به موقع در مهلت مقرر در طرح ارزش افزوده با ریسک حسابرسی ارتباط معنی دار و معکوسی وجود دارد؛ همچنین بین اندازه مودی و استرداد مالیاتی، و درخواست های با مانده اعتبار منفی مالیاتی از سوی مودیان با ریسک حسابرسی ارتباط معنی دار و مستقیمی وجود دارد و هم چنین نتایج بیانگر عدم وجود رابطه معنی دار بین رسیدگی علی الراس مودی با ریسک حسابرسی مودی می باشد.