مطالعه اثر برخی عصاره های گیاهی بر تغییرات رشدی گوجه فرنگی (Solanum lycopersicom L.) در شرایط درون و برون شیشه ای

امروزه با توجه به اثرات زیست‌محیطی مخرب کود‌ها و سموم شیمیایی، استفاده از عصاره‌های گیاهی جهت بهبود رشد گیاه و مقابله با آفات و بیماری‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا با هدف بررسی اثر عصاره برخی از گیاهان بر روند رشدی گوجه‌فرنگی دو آزمایش در قالب درون و برون‌شیشه‌ای در سال 1400-1399 در دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان، انجام شد. آزمایش برون‌شیشه‌ای در قالب طرح کاملا تصادفی با شش عصاره‌ی گیاهی گل‌قاصدک (Taraxacum officinale)، کهور (Conocarpus erectus)، بن‌سرخ (Allium jesdianum)، ریواس (Rheum ribes)، کندل (Dorema aucheri) و ارس (Juniperus sabina) با سه غلظت 1000، 5000 و 8000 پی‌پی‌ام و سه تکرار انجام شد. آزمایش درون‌شیشه‌ای با دو غلظت 50 و 100 پی‌پی‌ام عصاره این گیاهان اجرا شد. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی عصاره‌های گیاهی در کشت گلخانه باعث افزایش طول ساقه، فاصله میانگره و قطر ساقه در سطح یک درصد در بیشتر تیمارها شد. در مقابل تعداد شاخه، مقدار کلروفیل و تعداد گل با کاربرد عصاره‌های گیاهی نسبت به شاهد در برخی تیمارها کاهش یافت. در آزمایش درون‌شیشه‌ای سرعت جوانه‌زنی، رشد گیاهچه، حجم و وزن کالوس تحت تاثیر استفاده از عصاره‌های گیاهان استفاده شده افزایش یافت. میزان رشد کالوس 75 درصد با کاربرد عصاره‌های گیاهی در مقایسه با شاهد بیشتر بود. ترکیبات آنتی‌اکسیدانی به‌دلیل کاهش تنش‌های محیطی برای سلول سبب بهبود رشد سلول و حتی بهبود جوانه‌زنی بذر شده است. با توجه به رویکرد استفاده از عصاره‌های گیاهی در جهت تغذیه و دفع آفات و بیماری، نتایج این تحقیق در کشت و پرورش گوجه‌فرنگی قابل‌تامل خواهد بود.