بررسی و مقایسه تاثیر مصرف دوز های متفاوت قهوه بر میزان تعادل مایعات، الکترولیت ها و VO2max مردان فعال

امروزه مصرف نوشیدنی های کافیین دار همچون قهوه در بین افراد ورزشکار افزایش یافته است. هدف از مطالعه حاضر بررسی و مقایسه تاثیر مصرف دو دوز متفاوت قهوه بر میزان تعادل مایعات، الکترولیت ها و VO2max مردان فعال می باشد.

در مطالعه ای نیمه تجربی، 54 مرد تمرین کرده (میانگین سن 31/1±89/20 سال، وزن 43/8±10/70 کیلوگرم، قد 65/5±7/174 سانتی متر و  حداکثر اکسیژن مصرفی 99/5±16/52 ml/kg/min) بصورت تصادفی انتخاب شدند و بصورت جورشده در سه گروه 18 نفری قرار گرفتند. همه آزمودنی ها به مدت 5 روز میزان مساوی 3 فنجان قهوه در روز مصرف کردند (مرحله متعادل سازی)، در روز ششم و هفتم (مرحله آزمون) آزمودنی های سه گروه به ترتیب صفر، 3 و 8 فنجان قهوه در روز (به ترتیب معادل صفر، 258 و 688 میلی گرم کافیین در روز) مصرف کردند. در مدت این هفت روز، آزمودنی ها هیچ ماده ی کافیین دار دیگری مصرف نکردند. قبل و بعد از مداخله، وزن بدن آزمودنی ها اندازه گیری، نمونه خونی جهت بررسی فاکتورهای خونی گرفته شد و VO2max آزمودنی ها با پروتکل فاکس ارزیابی شد و تغییرات شاخص های اندازه گیری بوسیله آزمون تحلیل واریانس چندگانه (MANOVA) و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی داری (P≤0/05) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

تغییرات درصد حجم پلاسمایی در سطح مصرف صفر (فنجان/ روز) نسبت به مصرف 3 (فنجان/روز) افزایش معنی داری (P= 0/013) نشان داد. میانگین وزن بدن آزمودنی ها در سطح مصرف صفر (فنجان/ روز) نسبت به دو سطح دیگر افزایش معنی داری (P=0/001) نشان داد. غلظت سدیم سرم خون در سطح مصرف 3 (فنجان/روز) نسبت به دو سطح دیگر افزایش معنی داری (P≤0/05) نشان داد. در غلظت پتاسیم سرم خون بین سطوح مختلف مصرف قهوه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. VO2max برآورد شده در سطح مصرف 8 (فنجان/روز) نسبت به دو سطح دیگر کاهش معنی داری (P=0/003) نشان داد.

مصرف قهوه در دوزهای مختلف موجب کاهش مایعات بدن، افزایش غلظت سدیم سرم خون و احتمالا افزایش دفع سدیم و کاهش VO2max افراد فعال می شود. بر این اساس با توجه به اهمیت حفظ مایعات بدن بر عملکرد ورزشکاران، به نظر می رسد مربیان و متخصصین ورزش در زمینه مقدار و یا زمان مصرف این نوشیدنی اهتمام لازم را داشته باشند.