اخلاق نوع دوستی در آثار عطار نیشابوری

اخلاق نوع دوستانه ازجمله مضامین مورد توجه اندیشمندان اسلامی به ویژه اهل عرفان است. از میان عرفای ایرانی، آثار عطار نیشابوری از نظرگاه پرداختن به مفاهیم بشردوستانه قابل توجه است. عطار هم به دلیل کثرت آثار و هم به دلیل آشنایی با مبادی فقه و تفسیر، به نوع انسان، عنایت ویژه داشته است. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به انجام رسیده است و بر آن است تا مفاهیم اخلاق نوع دوستانه را در کلام عطار در مداقه نقد و نظر آورد.

یافته های پژوهش نشان می دهد که اخلاق نوع دوستانه در ابعاد مختلف مورد توجه عطار بوده است. در دایره رحمت و عطوفت انسانی عطار، نوع بشر دارای کرامت ذاتی است، لذا فارغ از رنگ، نژاد، زبان و دین حقوقش پاس داشته می شود. اخلاق مبتنی بر نوع دوستی در اشکال محبت به خانواده، خویشاوندان، همسایگان، استاد، ایتام، اسرا و حتی غیرمسلمانان، در کلام عطار تبلوری قابل توجه یافته است. این توجه از آن نظر اهمیت دارد که اهل عرفان به طور عام و عطار نیشابوری به عنوان یکی از برجسته ترین نمایندگان این طبقه اجتماعی به طور خاص، قرن ها قبل از دست یابی بشر متمدن امروز به ساز و کار ترویج اخلاق نوع دوستی، این اندیشه ها را در کلام خود بازنموده اند.