ارزیابی تنوع ریخت شناسی برخی اکوتیپ های اسفرزه (‏Plantago ovata‏)‏

این تحقیق به منظور ارزیابی تنوع ریخت شناسی در 16 اکوتیپ اسفرزه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و با استفاده از 22 صفت ریخت شناسی اجرا شد. در تجزیه خوشه ای که با استفاده از داده ها استاندارد شده انجام گرفت، فواصل بین اکوتیپ ها با مربع فاصله اقلیدسی برآورد شد و دندروگرام به روش Ward ترسیم گردید. تجزیه عاملی به روش وریماکس انجام گرفت. میانگین مربعات اکوتیپ ها برای تمامی صفات، بجز مقدار و درصد موسیلاژ، معنی دار بود. نتایج تجزیه خوشه ای، اکوتیپ ها را در سه خوشه گروه بندی کرد. صحت نتایج تجزیه خوشه ای با استفاده از تجزیه تابع تشخیص تایید شد. در تجزیه عاملی، پنج عامل استخراج شد که در مجموع 77/86 درصد از واریانس بین صفات را توجیه نمودند. مهمترین صفات تاثیر گذار در توجیه واریانس صفات ارتفاع بوته، طول دم گل آذین، طول سنبله، شاخص برداشت و وزن هزاردانه بودند که در عامل اول قرار گرفتند. تنوع ریخت شناسی در بین اکوتیپ های مورد استفاده برای بیشتر صفات معنی دار بود و اکوتیپ های PO12، PO15 و PO6 با توجه به متوسط عملکرد دانه و مقدار موسیلاژ نسبت به بقیه اکوتیپ ها برتر بودند.