بررسی تغییرات محیط رسوبی در نهشته های کواترنری مخروط افکنه ماهدشت

بر اثر تغییرات برودتی و اقلیمی کواترنری، خاک های بسیاری به شکل رسوب، به وسیله اشکال مختلف فرسایش، وارد چرخه کندوکاوی یا ترسیب شده است. از جمله فرم های حاصل از رسوب گذاری رودخانه ها، مخروط افکنه ها هستند. مخروط افکنه ماهدشت در جنوب کرج، از میراث برجای مانده از تغییرات اقلیمی کواترنری بوده است. پژوهش حاضر با بررسی تغییرات بافت، pH و رنگ، در لایه های رسوبی مخروط افکنه ماهدشت سعی دارد که برآیندی از تغییرات محیطی منطقه مطالعاتی به دست دهد.

پژوهش حاضر از نظر هدف، بنیادی و از لحاظ روش شناسی، علی مقایسه ای و پیمایشی است که اطلاعات آن به روش اسنادی و میدانی و آزمایشگاهی گردآوری شده است. برای دستیابی به هدف مورد نظر تعداد 19 نمونه از یک ترانشه 5 متری برداشت و در آزمایشگاه، مورد آزمایش گرانولومتری، آزمایش اسیدیته و قلیاییت رسوب و آزمایش تعیین رنگ خاک قرار گرفت. پس از انجام آزمایش ها، داده های به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته های به دست آمده نشان داد که در میان لایه های رسوبی مخروط افکنه، لایه A2 با ضخامت زیاد، بیشترین تفاوت بافت را با لایه های دیگر داشته است. به طور کلی ریزدانه بودن، قلیاییت بسیار ضعیف و رنگ زرد روشن با درجه خلوص بالا، ویژگی بارز لایه های مطالعاتی بوده است.

شواهد نشان داد که نوسانات و تغییرات محیطی کواترنری پایانی به صورت تناوبی از انواع جریان های سیلابی انرژی متوسط تا پایین، مبین دوران گرم و خشک است. رخساره های بین کانالی مخروط افکنه، جریان های کانالی با انرژی بالا، متوسط و ضعیف را شامل می شود. جریان متوسط رو به بالا که مشخصا در افق A2 با ضخامت 159سانتی متر و سه منشا رسوبی ردیابی شد، مبین بارش های یکنواخت و مستمر و به مدت طولانی است و می تواند مبین دوران سرد و مرطوب باشد.