بررسی روش کسب فناوری در صنعت بالادستی نفت وگاز ایران با استفاده از نظریه بازی ها در دو حالت همکارانه (انتقال) و غیرهمکارانه (استقلال)

کسب فناوری در صنعت بالادستی نفت وگاز یکی از پرچالش‏ترین موضوعات می‏باشد. در مطالعه این صنعت، برای اینکه بتوان اثرات بهینه‏گی فناوری در بعد اقتصادی و توسعه‏ای اعمال گردد، باید در فرآیند تصمیم‏گیری کسب فناوری بین انتخاب‏های متعدد ترتیبی اتخاذ شود تا از تکرار رویکردهای کم اثر گذشته پرهیز گردد. البته صریح‏ترین و حدی ترین تقسیم بندی بین رویکردهای موجود، نگاه صرفا همکارانه با سایر بازیگران بین‏المللی و یا غیرهمکارانه (استقلال) با نگاه به بخش داخلی می‏باشد. در این پژوهش با استفاده از نظریه بازی‏ها، به بررسی رویکردهای حدی از طریق مدلسازی چند لایه (اطلاعات کامل و ناقص، ایستا و پویا و تکاملی) می پردازد و با تحلیل این دو رویکرد همکارانه (انتقال) و غیرهمکارانه (استقلال) در کسب و استفاده از فناوری‏ها برای صنعت بالادستی نفت وگاز ایران (ذیل نمونه کمی فاز 11 پارس جنوبی)، نقاط ضعف و قوت آن ها را برای تصمیم گیری در بین این دو رویکرد و چگونگی کسب فناوری بیان می کند. نتایج پژوهش نشان می دهد کسب فناوری به روش همکاری در بلندمدت با رعایت قیدهایی موجب بهبود اثرات آن در صنعت می‏گردد و نگاه استقلال طلبانه محض، صرفا اثرات مفید کوتاه مدت داشته و حتی بعضا با اصل صیانت منابع نیز در تقابل می‎باشد. بنابراین تاکید می شود روش همکارانه به شرطی به عنوان سیاست اصلی لحاظ گردد که در نگاه داخلی نیز بر پایه استفاده درست از مزیت‏های طبیعی این صنعت در کشور و تلاش برای تبدیل شدن از مقلد بودن به پیشرو شدن در بخش هایی از فناوری در عرصه بین المللی به عنوان هدف نهایی تعیین شده باشد.