تبیین هرمنوتیک عارفانه در تفسیر جعفرالصادق براساس آرای پل ریکور

تفسیری منسوب به امام جعفر صادق (ع) گزارش شده است که پل نویا آن را با عنوان تفسیر جعفرالصادق منتشر کرد. پل ریکور، فیلسوف و ادیب فرانسوی، از برجسته ترین نظریه پردازان هرمنوتیک ادبی و فلسفی است. در این پژوهش ضمن اشاره به هرمنوتیک ریکور و بیان شاخصه های آن، جستاری در تفسیر جعفرالصادق انجام شده است. هرمنوتیک عرفانی تفسیر جعفرالصادق با مبانی هرمنوتیک ریکور تقریبا مطابقت دارد. تاویل و چندمعنایی در تفاسیر عرفانی با این تفسیر آغاز می شود. هرکس به قدر خویش و براساس افق وجودی خود، قرآن را می فهمد. استعاره و نماد به وفور و اسطوره شاید تنها درباره ملایکه و هبوط آدم براساس نظر ریکور در این تفسیر یافت شود. روایت ها و داستان ها از قواعدی که ریکور برای هرمنوتیک روایت بیان کرده تبعیت می کنند. ریکور معتقد است همه تاویل ها محق هستند؛ اما در عرفان اسلامی ضمن پذیرش برداشت های مختلف از کلمات الهی، تفسیر به رای و هر نوع تاویلی قابل قبول نیست. روش بررسی مقاله، توصیفی - مقایسه ای است.