زمین دماسنجی پهنه های اسکارنی در کانسار آهن خسروآباد، شمال خاور سنقر

کانسار اسکارن آهن خسروآباد در شمال باختری پهنه زمین ساختی سنندج-سیرجان و در بخشی از زون فلززایی آهن باختر ایران (سری سنقر) قرار دارد. واحدهای زمین شناسی آن شامل متاآندزیت بازالتی اسکارنی شده ، سنگ آهک متبلور و توده نفوذی کوارتزمونزونیتی است. مهمترین کانی های پهنه های اسکارنی پیشرونده و پسرونده شامل گارنت، کلینوپیروکسن، اپیدوت، آلبیت، اکتینولیت، کلریت، دولومیت، کلسیت، کوارتز، سرپانتین و تالک هستند. زمین دماسنجی تشکیل اسکارن براساس کانی های سیلیکاته اسکارنی و انطباق آن ها با نتایج حاصل از مطالعات میانبارهای سیال و نیز تغییر شکل ماکل کلسیت، انجام شد. دمای بدست آمده از زمین دماسنجی دو فلدسپار در توده کوارتزمونزونیتی، در محدوده دمایی 507 تا 805 درجه سانتی گراد است. زمین دماسنجی زوج کانی گارنت-کلینوپیروکسن، دماهای 301 تا 567 درجه سانتی گراد را برای پهنه اسکارن پیشرونده نشان داد. برپایه زمین دماسنجی کلریت و آمفیبول در پهنه پسرونده به ترتیب دماهای تشکیل 129 تا 315 و 216 تا 332 درجه سانتی گراد بدست آمد. نتایج زمین دماسنجی پهنه ی اسکارنی پسرونده با میکروترمومتری میانبارهای سیال در کانی کلسیت (127 تا 142 درجه سانتی گراد) و دماسنجی تغییرشکل ماکل های کلسیت (170 تا 300 درجه سانتی گراد) همخوانی دارد. آندرادیت در دمای بیش از 430 درجه سانتی گراد، حتی در شرایط سولفیداسیون بالای محیط نیز پایدار است. در دماهای کمتر از 430 درجه سانتی گراد و فوگاسیته نسبتا بالای گوگرد (بیش از 6-10)، آندرادیت به مجموعه کلسیت، کوارتز و پیریت دگرسان می شود. با کاهش fS2 (حدود 6-10)، چنین سیالاتی مجموعه مگنتیت را تشکیل می دهند. بنابراین، سیالات متاسوماتیسم کننده پسرونده در کانسار اسکارن آهن خسروآباد، دارای فوگاسیته گوگرد 5/6 -10 و دمای بیش از 430 درجه سانتی گراد داشته اند.