تحلیل رهبری اخلاق مدارانه امام علی علیه السلام در دوران پیش از حکومت با تاکید بر نهج البلاغه

از نظریات نوپدید در دهه های پایانی قرن بیستم میلادی نظریه «رهبری اخلاقی» است که در ادبیات مدیریت به طور جدی بدان پرداخته شده است. دانشمندان علم مدیریت معتقدند در کنار اهمیت وضع و تدوین قوانین اخلاق مدارانه برای جامعه، ظهور رفتارهای اخلاق مدارانه از جانب رهبر و یا شخصیت های در راس حکومت در مناسبات فردی و اجتماعی و انتقال این هنجارها به آحاد جامعه از طرق مختلف، نقش اصلی را در تحقق اخلاق اجتماعی ایفا می کند. امام علی علیه السلام در قامت شخصیتی برجسته در قدرت و حکومت اسلامی پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می کوشد با تاکید بر تقدم اخلاق بر هر مقوله ای نشان دهد آموزه های اخلاق مدارانه چه در حکومت و غیرآن تفاوتی ندارد. رهبری اخلاق مدار می کوشد ابتدا با اصول اخلاقی مناسب، برای حفظ دین و اخلاق از بروز جنگ پیشگیری نماید و سپس نشان دهد که انسانیت برمحور اخلاق بر مدعی دیندار بی اخلاق ترجیح و برتری دارد. یافته های این پژوهش که با رویکردی توصیفی و تحلیلی صورت پذیرفته، نشان می دهد که درسیره امام علی علیه السلام اخلاق محوری اصالت دارد و او در تقابل با مخالفانش کوچک-ترین مسایل اخلاقی را فدا نکرده است.