تبیین و نقد جایگاه اقتدار معلم در تربیت دینی با نظر به آموزه های قرآنی

این پژوهش به تشریح مفهوم اقتدار، تربیت دینی و پیامدهای ناشی از اقتدار نامشروع معلم پرداخته است. از سویی اقتدار معلم یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث در تعلیم و تربیت است؛ از دیگر سو، یکی از عوامل مرتبط با معلم که موجب آسیب در نظام تربیتی می شود، انتخاب و اعمال نامناسب اقتدار از سوی معلم می باشد. در این پژوهش از روش تجزیه و تحلیل مفهوم با نظر به شبکه معنایی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، که مفهوم اقتدار در آموزه های قرآنی گونه های مختلفی دارد که برخی موجه و برخی ناموجه است. گونه های موجه اقتدار معلم برخاسته از ویژگی های دانشی و اخلاقی او بوده و از این رو تربیت دینی مورد نظر در قرآن، امری فرایندی است؛ یعنی یک جریان مستمر، تدریجی و زمانمند می باشد و مانند اقسام شبه تربیت همچون تلقین و تحمیل، یک جانبه نیست؛ بلکه دوسویه و تعاملی است. همچنین در تحلیل آیات قرآن مشخص شد که مسیولیت فردی شاگرد در قبال سرنوشت خود، شان انسانی معلم و همچنین رفتار انسانی او مانع از اقتدار ناموجه است. از این رو در تعلیم و تربیت و به ویژه تربیت دینی باید مراقب اقسام ناموجه اقتدار بود.