جایگاه صنعت تولید دارو در ایران و جهان

گردش مالی صنعت دارو در جهان بیش از 1300 میلیارد دلار در سال می باشد. با یک محاسبه سر انگشتی سهم ایران بر اساس درصد جمعیت و بدون در نظر گرفتن تنوع گونه های گیاهی که دو برابر قاره اروپاست، رتبه دوم در ذخایر گازی و رتبه سوم ذخایر نفتی، واحد های پتروشیمیایی متنوع و گسترده در کشور، منابع غنی معدنی، سهم 2 درصدی در گسترش مرز های دانش و اسناد علمی و شرکت های متعدد دارویی، از عدد نجومی تجارت جهانی دارو می باید بیش از 13 میلیارد دلار در سال باشد. اما در شرایط فعلی بیش از 2.5 میلیارد دلار برای مواد اولیه و موثره دارویی صرف واردات می شود و میزان صادرات ایران کمتر از 100 میلیون دلار در سال می باشد. بر اساس گزارش های رسمی حدود 1500 مولکول و یا ترکیب شیمیایی به عنوان مواد اولیه و یا موثره دارویی در کشور مصرف می شود که حدود 13 درصد(حدود 200 ترکیب شیمیایی) از آنها در داخل کشور تولید می شود. این مقدار تولید معادل حدود 25 درصد حجمی و 23 درصد ریالی از کل صنعت دارو در ایران می باشد. وضعیت فعلی ساختاری و ماموریتی آموزش عالی کشور، عدم تخصیص سهم تحقیق و پژوهش از هزینه کرد و تجارت صنعت دارویی کشور، راهبرد نادرست نظام دارویی و بهره مندی از سود کلان، واگرایی در فرایندهای تولید تا فرایند های همگرا و چرخه ای،  کم توجهی  به منافع ملی و پتانسیل های بالقوه و بالفعل کشور در تولید، سیکل معیوب فعلی پژوهش های دانشگاهی از معضلات صنعت دارو در کشور است. در این مقاله سعی شده است ضمن ترسیم وضعیت موجود صنعت دارو در ایران و جهان، با آسیب شناسی وضعیت فعلی در کشور، راهکاری برای برون رفت از وضعیت فعلی و دست یابی به وضعیت مطلوب ارایه شود.