رویارویی مصدق با قانون گریزی دربار: بازگشت به مشروطه یا اشتباه راهبردی در محاسبات سیاسی

دخالت متنفذان دربار نقش موثری در سقوط دولت مصدق داشت. فعال ترین و بانفوذترین آنان مادر شاه و خواهر دوقلوی او اشرف پهلوی بودند. به ویژه اشرف که شبکه ای گسترده از افراد بانفوذ تشکیل داده بود که به «دار و دسته» اشرف معروف بودند. از آغاز زمامداری مصدق این دو زن فعالانه با او مبارزه می کردند. مصدق و سایر رهبران نهضت ملی بارها از طریق واسطه هایی تلاش کردند تا شاه جلو فعالیت های سیاسی آنان را بگیرد، اما موفق نشد. و به رغم اقدامات سخت گیرانه مصدق بر ضد دربار و وادار نمودن اشرف به خارج شدن از ایران باز این زن دست از توطیه برنداشت و در پاریس مشغول خیانت به نهضت م نفت ایران بود و هم او بود که در نزدیکی های کودتای28 مرداد به تهران آمد و پیام سیا» را به برادرش تحویل داد.پرسش اصلی مقاله: رویارویی دکترمحمد مصدق با قانونی گریزی دربار، در راستای بازگشت به مشروطهیا اشتباه راهبردی در محاسبات و تصمیم گیری های سیاسی بود؟ این تحقیق به دلیل ابتناء بر Grounded Theory و اکتشافی بودن، فاقد فرضیه است و تحقیق حاضر، پرسش محور و نظریه یاب خواهد بود.شواهد و مستندات تاریخی نشان می دهد که تقابل مصدق با قانون گریزی دربار در راستای تداوم نظام مشروطه-خواهی در ایران بوده است. بی اعتنایی شاه و درباریان به قانون اساسی و انحلال قوه مقننه توسط دکتر مصدق و انعطاف ناپذیری وی، دو کفه ترازویی بودند که در عرض هم، پایه های نظام دموکراتیک را در ایران تضعیف کردند و زمینه نفوذ بیگانگان را در اخذ تصمیمات کلان و سرنوشت ساز برای ایرانیان فراهم ساختند.