سازوکارهای پیشگیری اجتماعی از جرایم مفاسد اخلاقی در فضای سایبری (مورد مطالعه: فرماندهی انتظامی تهران بزرگ)

زمینه و هدف:

 جرایم در فضای سایبری در چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته است یکی از این جرایم اعمال جرایم مفاسد اخلاقی می باشد. بنابراین، تحقیق حاضر، با هدف تعیین ساز وکارهای پیشگیری اجتماعی از جرایم مفاسد اخلاقی در فضای سایبری در فرماندهی انتظامی تهران بزرگ نگاشته شده است.

روش شناسی:

این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده ها، آمیخته (کیفی و کمی) است. همچنین از نظر گردآوری داده ها در رویکرد کیفی، روش پژوهش اکتشافی و در رویکرد کمی از نوع پیمایشی است. در بخش کیفی، از مصاحبه نیمه ساختار یافته با 28 نفر از خبرگان تخصصی در حوزه فضای سایبر به صورت هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری برای بومی سازی مفهومی پژوهش استفاده شد. در بخش کمی، جامعه آماری، فرماندهان، مدیران میانی و کارکنان صاحب نظر در فرماندهی انتظامی تهران بزرگ به تعداد حدود 560 نفر بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. در نهایت، 115پرسش نامه بسته پاسخ، در بخش های مختلف این فرماندهی با در نظر گرفتن روش اختصاص متناسب، توزیع شد. برای تحلیل داده های بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از نرم افزار Spss و لیزرل و جهت تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری استفاده شد.

در تحلیل یافته های بخش کیفی سازوکارهای پیشگیری اجتماعی از جرایم مفاسد اخلاقی در فضای سایبری دارای 71 مضمون، 15 مولفه و 3 بعد اساسی قبل از وقوع، حین وقوع و بعد از وقوع می باشد. یافته های بخش کمی نیز بیانگر این است که ضریب تاثیر برنامه های فرهنگی و تقویت توانمندی های  اجتماعی با بیشترین میزان، به عنوان موثرترین مولفه های اثرگذار بر پیشگیری اجتماعی است.

با توجه به اولویت بندی صورت گرفته در مورد مولفه های پیشگیری اجتماعی در فضای سایبری، مدیران باید به طور جد در زمینه های «برنامه های فرهنگی (75/4)، تقویت توانمند های اجتماعی (71/4)، آموزش های عمومی (67/4) و اطلاع رسانی عمومی (62/4)» اقدامات موثر و مستمری را انجام دهد. بر این اساس پیشگیری از مفاسد اخلاقی در وضعیت های سه گانه قبل، حین و بعد از وقوع نیازمند اقدامات متناسب با خود می باشد.