آزمون تجربی فرضیه منحنی کوزنتس مالی برای ایران

فرضیه منحنی کوزنتس دال بر ارتباط غیرخطی میان رشد اقتصادی و نابرابری درآمد تاکنون به کرات برای کشورهای مختلف آزمون شده است. با این وجود، عوامل تاثیرگذار بر چنین رابطه ای که موقعیت منحنی کوزنتس را تعیین می کنند، مورد بی توجهی واقع شده اند. یکی از این عوامل سطح توسعه مالی است که مطابق با فرضیه منحنی کوزنتس مالی، ارتباط معکوسی با سطحی از رشد اقتصادی دارد که در آن نابرابری درآمد به حداکثر مقدار خود می رسد (یعنی نقطه بازگشت منحنی کوزنتس). هدف این مقاله آزمون تجربی فرضیه منحنی کوزنتس مالی با استفاده داده های مربوط به دوره زمانی 1397-1361 در اقتصاد ایران است. بدین منظور، سرانه تولید ناخالص داخلی حقیقی و ضریب جینی به ترتیب به عنوان شاخص هایی از رشد اقتصادی و نابرابری درآمد مورد استفاده قرار گرفته اند. علاوه بر این، با به کارگیری روش تحلیل مولفه های اصلی، چندین شاخص توسعه مالی برای ایجاد یک شاخص کلی (ترکیبی) ادغام شده اند. نتایج حاصل از رویکرد خودرگرسیون با وقفه های توزیعی نشان می دهند که در بلندمدت، یک رابطه U-معکوس میان رشد اقتصادی و نابرابری درآمد وجود دارد که فرضیه منحنی کوزنتس را تایید می نماید. علاوه بر این، با ارتقای سطح توسعه مالی، نقطه بازگشت منحنی کوزنتس در سطح پایین تری از رشد اقتصادی قرار می گیرد. این یافته ها شواهدی دال بر تایید فرضیه کوزنتس مالی بلندمدت برای ایران ارایه می دهند. بر این اساس، پیشنهاد می شود که برنامه ریزان و سیاست گذاران اقتصادی به موازات سیاست های رشدی، سطح توسعه مالی را با هدف توزیع عادلانه تر درآمد ارتقاء دهند.