مدل ساختاری تبیین باورهای وسواسی دانش آموزان دبیرستانی براساس باورهای فراشناختی و نشانه های استرس، افسردگی و اضطراب: نقش میانجیگر آشفتگی استنتاج

 افکار، تکانه‌ها یا تصاویر مزاحم هسته اصلی برخی اختلالات روان‌شناختی و به‌ویژه اختلال وسواسی‌اجباری هستند. از سوی دیگر باورهای وسواسی عامل مهمی در تبدیل افکار مزاحم به افکار وسواسی به‌شمار می‌رود. هدف پژوهش حاضر، ارایه مدل ساختاری تبیین باورهای وسواسی دانش‌آموزان دبیرستانی براساس باورهای فراشناختی، نشانه‌های استرس، اضطراب و افسردگی با میانجیگری آشفتگی استنتاج بود.

روش‌بررسی:

 روش تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را همه دانش‌آموزان متوسطه دوم شهرستان الیگودرز در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل دادند. حجم نمونه شامل سیصد نفر دانش‌آموز دختر و پسر متوسطه دوم بود که با شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای اندازه‌گیری متغیرها، پرسش‌نامه‌ باورهای وسواسی (کارگروه شناخت‌های وسواسی‌اجباری، 2005)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (لاویبوند و لاویبوند، 1995)، پرسش‌نامه باورهای فراشناختی (ولز و کارترایت-هاتون، 2004 و پرسش‌نامه تجدید‌نظرشده آشفتگی استنتاج (آردما و همکاران، 2005) به‌کار رفت. تحلیل داده‌ها در سطح معناداری 0٫01 با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری) ازطریق نرم‌افزارهای آماری SPSS نسخه 20 و AMOS نسخه 24 انجام شد.

یافته‌ها: 

ضریب مسیر کل بین نشانه‌های استرس، افسردگی و اضطراب با باورهای وسواسی مثبت و معنادار بود (0٫014=p و 0٫205=β). ضریب مسیر مستقیم بین باورهای فراشناختی و باورهای وسواسی (0٫001>p و 0٫279=β) و ضریب مسیر کل آن‌ها (0٫001>p و  0٫440=β) مثبت و معنادار به‌دست آمد. ضریب مسیرغیرمستقیم میان باورهای فراشناختی و باورهای وسواسی (0٫001>p و 0٫159=β) و ضریب مسیر غیرمستقیم بین نشانه‌های استرس، اضطراب و افسردگی با باورهای وسواسی (0٫001>p و  0٫110=β) مثبت و معنادار به‌دست آمد. همچنین شاخص‌های نکویی برازش، برازش مدل پژوهش را با داده‌های گردآوری‌شده نشان دادند (2٫41=fd/x2 و 0٫069=RMSEA و 0٫908=GFI و 0٫950=CFI و 0٫872=AGFI).

نتیجه‌گیری:

 باورهای فراشناختی و نشانه‌های استرس، افسردگی و اضطراب از عوامل موثر بر باورهای وسواسی در دانش‌آموزان هستند و آشفتگی استنتاج رابطه بین باورهای فراشناختی و نشانه‌های استرس، افسردگی و اضطراب را با باورهای وسواسی به‌صورت مثبت و معنادار میانجیگری می‌کند.