مقایسه اثربخشی معکوس سازی عادت و هیپنوتراپی در کاهش علائم و افزایش عزت نفس دانش آموزان مبتلا به وسواس موکندن

 درمان وسواس موکندن به‌عنوان نوعی اختلال روان‌شناختی، از موضوعات چالش‌برانگیزتر بالینی و بهداشت روانی است؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر مقایسه اثربخشی معکوس‌سازی عادت و هیپنوتراپی در کاهش علایم و افزایش عزت‌نفس دانش‌آموزان مبتلا به وسواس موکندن بود.

روش‌بررسی:

 روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی دانش‌آ‌موزانی تشکیل دادند که به‌منظور حل اختلال وسواس موکندن به مراکز مشاوره و کلینیک روان‌شناختی اداره آموزش‌وپرورش شهرستان بیله‌سوار در سال تحصیلی 98-1397 مراجعه کردند. 45 نفر از افراد واجد شرایط داوطلب به‌طور تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (معکوس‌سازی عادت و هیپنوتراپی) و یک گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده نفر). مداخلات درمانی معکوس‌سازی عادت در نه جلسه و هیپنوتراپی در هشت جلسه صرفا برای گروه‌های آزمایش اجرا شد. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه عزت‌نفس (کوپر اسمیت، 1981) و چک‌لیست میلواکی برای خرده‌انواع اختلال وسواس موکندن (فلسنر و همکاران، 2008) به‌کار رفت. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون کای‌دو، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنادار ی 0٫05 به‌وسیله نرم‌افزار SPSS نسخه 16 تجزیه‌وتحلیل شدند.

یافته‌ها:

 با کنترل اثر نمرات پیش‌آزمون، در دو گروه آزمایش درمقایسه با گروه گواه، میزان نمرات متغیرهای وسواس موکنی متمرکز (0٫013=p) و وسواس موکنی خودکار (0٫017=p) کاهش یافت و میزان نمرات متغیر عزت‌نفس افزایش یافت (0٫021=p). به‌علاوه، روش هیپنوتراپی اثر کاهشی بیشتری بر متغیرهای وسواس موکنی متمرکز (0٫027=p) و وسواس موکنی خودکار (0٫026=p) درمقایسه با روش معکوس‌سازی عادت داشت. روش هیپنوتراپی نیز اثر افزایشی بیشتری بر میزان عزت‌نفس درمقایسه با روش معکوس‌سازی عادت داشت (0٫024=p).

نتیجه‌گیری: 

دو روش درمانی معکوس‌سازی عادت و هیپنوتراپی بر کاهش علایم وسواس موکنی و افزایش عزت‌نفس در دانش‌آموزان مبتلا به وسواس موکندن اثربخشی دارند؛ اما روش هیپنوتراپی در مقایسه با روش معکوس‌سازی عادت، اثربخشی بیشتری بر کاهش علایم وسواس موکنی و افزایش عزت‌نفس در دانش‌آموزان مذکور دارد.