مقایسه اثربخشی مداخلات درمانی آموزش نوروفیدبک و یکپارچه سازی ادراکی-حرکتی بر افزایش مهارت های شناختی کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی

 آموزش نوروفیدبک و فعالیت‌های یکپارچه‌سازی ادراکی-حرکتی درمان‌های جایگزین و مکمل برای کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش‌فعالی در نظر گرفته می‌شوند که هدف آن‌ها بهینه‌سازی توان‌مندی‌های مغزی است. هدف این پژوهش، مقایسه اثربخشی مداخلات درمانی آموزش نوروفیدبک و یکپارچه‌سازی ادراکی-حرکتی بر افزایش مهارت‌های شناختی کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش‌فعالی بود.

 روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری 45روزه با گروه گواه بود. جامعه آماری را دانش‏آموزان 7تا11ساله دارای نشانه‏های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در شهر مشهد در سال 1398 تشکیل دادند. نمونه پژوهش 36 نفر از افراد واجد شرایط داوطلب شرکت در مطالعه بودند که در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. آموزش‌های نوروفیدبک و یکپارچه‌سازی ادراکی-حرکتی، هرکدام در 36 جلسه صرفا برای گروه‌های آزمایش اجرا شد. از فرم کوتاه مقیاس درجه‌بندی والدین کانرز (کانرز و همکاران، 1998)، مقیاس درجه‌بندی معلم کانرز (کانرز و همکاران، 1998)، نسخه نرم‌افزاری آزمون عملکرد پیوسته روزولد و همکاران (1956) و هوش‌آزمای تهران-استنفورد-بینه (افروز و کامکاری، 1385) برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌‌گیری مکرر و آزمون‌های تعقیبی توکی و بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخه 23 در سطح معناداری 0٫05 انجام شد.

در میانگین نمرات هوش غیرکلامی، گروه آموزش نوروفیدبک با گروه یکپارچه‌سازی ادراکی-حرکتی (0٫035=p) و با گروه کنترل (0٫018=p) تفاوت معناداری داشت؛ اما بین میانگین نمرات هوش کلامی (0٫411=p) و هوش کلی (0٫127=p) بین دو گروه آزمایش تفاوت معناداری وجود نداشت؛ همچنین در هر دو گروه آزمایش، در میانگین نمرات هر سه متغیر مذکور در مراحل پیش‌آزمون با پس‌آزمون، پیش‌آزمون با پیگیری و پس‌آزمون با پیگیری تفاوت معناداری وجود داشت (0٫001>p).

باتوجه به یافته‌های پژوهش، در مقام مقایسه، به‌جز در هوش غیرکلامی که آموزش نوروفیدبک اثربخشی بیشتری درمقایسه با یکپارچه‌سازی ادراکی-حرکتی دارد، هر دو رویکرد آموزش نوروفیدبک و یکپارچه‌سازی ادراکی-حرکتی به‌عنوان درمان‌های جایگزین و مکمل، در مراحل پس‌آزمون و پیگیری بر افزایش توان‌مندی‌های شناختی کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش‌فعالی موثرند.