بررسی عوامل منجر به تعارض در منابع طبیعی در بین گروداران کلیدی حوزه های آبخیز غرب گیلان

به دلیل تضاد منافع، تعامل بهره برداران و کارشناسان منابع طبیعی در ایران همواره دچار چالش بوده است.با توجه به شرایط بوم شناختی و اجتماعی غرب استان گیلان و چالش های موجود، این منطقه به عنوان هدف، بررسی شد. در این مطالعه مولفه های حقوقی، مدیریتی، بهره برداری و اجتماعی از منظر کارشناسان و بهره برداران بررسی و 188 پرسشنامه به روش گلوله برفی تکمیل شد. روایی متغیرهای اصلی تحقیق براساس آلفای کرونباخ بیشتر از 7/0 استخراج شد. برای مقایسه دیدگاه دو گروه از آزمون ناپارامتری یو من-ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد، علاوه بر آنکه در کل منطقه بین بهره برداران و کارشناسان منابع طبیعی چالش وجود دارد، از نظر دیدگاهی نیز بین عوامل موثر بر آن، اختلاف بین بهره برداران و کارشناسان دولتی معنی دار بود. مهم ترین مولفه های موثر در افزایش تضاد در این منطقه از دیدگاه بهره برداران، کمبود قوانین، حضورافراد غیر بومی در مراتع و جنگل ها، کمرنگ بودن حضور زنان در عرصه منابع طبیعی و از نظر کارشناسان کمبود قوانین، تبدیل کاربری اراضی، سطح آگاهی بهره برداران معرفی شد. زمین خواری، ذغال گیری و شخم زیر اشکوب از مهم ترین مساله چالش زا در غرب استان گیلان است که توسط هر دو گروه، به عنوان عامل موثر قوی در تضاد معرفی شد. از نظر مدیریتی نیز هر دو گروه، موثرترین روش کاهش تضاد را قرق جنگل ها و مراتع اعلام کرده اند ولی لزوم مدیریت مشارکتی از نظر هر دو گروه، اولویت نداشت. حضور موثرتر کارشناسان منابع طبیعی در عرصه، شناخت پتانسیل های معیشتی منطقه، تشویق و آموزش مردم به شناختن مشاغل جایگزین راهکار مناسبی در بهبود تعامل بهره برداران و کارشناسان است.