تاثیر برخی ضایعات و فرآورده های جانبی صنایع غذایی بر رشد و فعالیت حشره کشی Bacillus thuringiensis

امروزه دانش مدیریت آفات کشاورزی و بهداشتی در قالب کنترل بیولوژیک درحال گسترش است، و در این میان میکروارگانیسم های بیمارگر حشرات Bacillus thuringiensis به عنوان یک آفت کش زیستی با کارایی و ایمنی بالا نقش عمده ای در کنترل آفات دارد. در حالی که به دلیل هزینه های بالای تولید هنوز نتوانسته جایگزین آفت کش های شیمیایی شود. در مطالعه حاضر، برای ارتقاء فعالیت حشره کشی و کشت ارزان و مقرون به صرفه Bt سویه بومی 6R زیرگونه kurstaki، ضایعات و فرآورده های جانبی صنایع غذایی شامل سبوس گندم، تفاله سویا، پودر ذرت، شربت ذرت، پودرماهی، شیره خرما، ملاس چغندرقند و ملاس و باگاس نیشکر به عنوان محیط تخمیر خام مورد ارزیابی قرار گرفت. فاکتورهای میزان تولید اسپور و کریستال طی فرآیند تخمیر در محیط کشت های مختلف طی 72 ساعت که شامل زیست سنجی روی لاروهای سن سه Helicoverpa armigera Hübner ، وزن خشک توده زنده، میزان اسپور و تغییرات pH، می باشد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، Bt حاصل از بسترهای سبوس گندم، ملاس نیشکر و کورن استیپ (عصاره خیسانده ذرت) روی لارو سن سه H. armigera 100% تلفات داده است. بیشترین وزن خشک توده زنده Bt بعد از پایان تخمیر مربوط به پودر ذرت، سبوس گندم و کورن استیپ به ترتیب 903/0، 7804/0 و 559/0 گرم در صد میلی لیتر سوسپانسیون کشت بود. نتایج نشان داد که محیط کشت کورن استیپ با بیشترین میزان تولید Bt در شرایط آزمایشگاه (CFU/ml 1012 ×8/2) بیشترین کارایی را داشت. در محیط های کشت دوتایی ملاس چغندر(منبع کربن) همراه با کورن استیپ (منبع ازت) با CFU/ml 1012 ×22/4 و سبوس گندم (منبع کربن) همراه با کورن استیپ با CFU/ml 1012 ×44/3، هر دو با تلفات 100% روی لارو سن سه H. armigera  بهترین کارایی را داشتند. در مجموع، یافته های ما یک استراتژی جدید برای استفاده از ضایعات و فرآورده های جانبی صنایع غذایی با اثرات زیست محیطی کمتر و کاهش هزینه تولید ارایه می کند.