مناسبات عصری و تاثیر آن بر رویکرد فیض کاشانی در مواجهه با روایات تفسیری

در نوع نگاه و رویکرد یک مفسر نباید از شرایط حاکم بر عصر مفسر غافل بود. رویکرد و نگرش تفسیر الصافی به روایات تفسیری متاثر و برآیند فضای حاکم بر عصری است که مفسر در آن می‏زیسته است. تاثیر فضای حاکم بر سده یازدهم هجری، نیز بر رویکرد فیض کاشانی در ارزیابی روایات قابل انکار نیست. در نگاهی کلی و با ملاحظه شرایط فرهنگی و تاریخی عصر فیض کاشانی، می‏توان تصدیق کرد که رویکرد حاکم بر این تفسیر، رویکرد نقلی بر پایه روایات اهل بیت: است. احادیثی نظیر«ان الله جعل ولایتنا اهل البیت قطب‏ القرآن و قطب‏ جمیع الکتب علیها...» و «نحن و الله الماذونون... نشفع لشیعتنا فلا یردنا ربنا» و «نحن الراسخون فی العلم و نحن نعلم تاویله» نمونه‏هایی است که فیض کاشانی برای تثبیت گفتمان و هویت شیعه در عصر خود از آن‏ها بهره گرفته است. بر همین اساس،او  در مواجهه با روایات به مبانی همچون عدم تعارض اقوال معصومان، استفاده ابزاری از عقل، دفاع از هویت شیعه و...اعتقاد دارد.این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی در مقام تبیین چرایی و چگونگی تاثیر تحولات و جریانات عصری بر روند و بهره‏گیری این مفسر در احادیث در تفسیر آیات قرآن است.