هنجاریابی مقیاس تکاملی شیرخواران و نوپایان بیلی برای کودکان ایرانی

 تکامل شامل حیطه های حرکتی، شناختی، ارتباطی و عاطفی اجتماعی است. تکامل دوران ابتدای کودکی به دلیل رشد سریع مغز اهمیت فراوانی دارد. تشخیص زودرس تاخیر تکاملی برای آزمون بهنگام امری ضروری محسوب می شود. هدف از این مطالعه، هنجاریابی نسخه فارسی مقیاس تکاملی بیلی درکودکان 1 تا 42ماهه ایرانی بود.

آزمودنی ها (1700 نمونه) با توجه به 17 گروه سنی و با در نظر گرفتن 100 نمونه در هر گروه، بر اساس آمار و سرشماری مرکز آمار ایران برای جمعیت کودکان صفر تا 42 ماه انتخاب شدند. برای هر گروه سنی، کل نمرات خام 5 مقیاس شناختی، ارتباط درکی و بیانی، حرکات ظریف و درشت، به نمرات تراز شده با میانگین 10 و انحراف معیار 3 تبدیل شد. نمرات مشتق از مجموع نمرات ترازشده مقیاس های شناختی، زبانی و حرکتی به دست آمد و به نمراتی با میانگین 100 و انحراف معیار 15 با دامنه 40 تا 160 تبدیل شد. نمرات رشدی (با دامنه 200 تا 800، میانگین 500 و انحراف معیار 100)، رتبه های درصدی (با دامنه 1 تا 99 و میانگین و میانه 50) و معادل سن تکاملی محاسبه شد. فواصل اطمینان برای هر 5 مقیاس محاسبه و منحنی های مربوطه ترسیم شد. به منظور مقایسه سطح تکامل کودکان آمریکایی (نسخه اصلی آزمون) و ایرانی و بررسی تفاوت نمرات دو جامعه، میانگین نمرات خام در مقیاس های پنج گانه از نظر معناداری اختلاف نمرات ارزیابی شد.

آزمون بر روی 1744 کودک صفر تا 42ماهه اجرا و در 48 گروه سنی هنجاریابی شد. تعداد دختران 908 (52/1 درصد) و تعداد پسران 836 (47/9 درصد) نفر بود. میانگین نمرات 28 گروه با توجه به سن و مقیاس بررسی بین دو جامعه متفاوت بود (05/P<0). در این بررسی، در 7 گروه، میانگین نمرات نمونه آمریکایی بالاتر از نمونه ایرانی بود (طیف سنی کمتر از 6 ماه) و در 21 گروه، میانگین نمرات در نمونه ایرانی بالاتر از آمریکایی بود (طیف سنی بالاتر از 6 ماه).

برای تشخیص و آزمون بهنگام، تاخیر تکاملی باید از نمرات هنجار آزمون در ایران استفاده کرد. استفاده از نمرات هنجار نسخه اصلی آزمون در کودکان ایرانی به اشتباه در تشخیص کودکان با تاخیر تکاملی منجر می شود.