تحلیل چندسطحی شبکه اجتماعی سالمندان بر اساس داده های فاز دوم مطالعه عدالت در سلامت شهری

شبکه اجتماعی در سالمندان به معنای روابط سالمند با دیگر افراد و درک  آن ها از این روابط است. با توجه به اهمیت شبکه اجتماعی در سلامت، کیفیت زندگی و بهروزی ذهنی سالمندان، این مطالعه با سه هدف انجام شد: 1. آیا عوامل فردی و منطقه ای بر ویژگی های کارکردی و ارتباطی شبکه اجتماعی سالمندان تاثیرگذار هستند؟ 2. سهم عوامل فردی و منطقه ای در شبکه اجتماعی سالمندان چقدر است؟ 3. در هر سطح فردی و منطقه ای چه عواملی شبکه اجتماعی سالمندان را تحت تاثیر قرار می دهند؟

برای انجام این مطالعه مقطعی، از داده های فاز دوم مطالعه عدالت در سلامت شهری و ابزار پاسخ گویی سال 1391و داده های سالنامه آماری شهرداری تهران استفاده شد. 5760 سالمند بالای 60 سال در نمونه گیری سه مرحله ای از تمامی مناطق 22 گانه شهر تهران انتخاب شدند. در تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون خطی چندسطحی در نرم افزار Stata نسخه 14 استفاده شد.

 ضریب همبستگی درون کلاسی نشان داد در حدود 89 درصد تغییرات شبکه اجتماعی سالمندان در سطح فردی و در حدود 11 درصد در سطح منطقه ای قابل تبیین است. متغیر های سطح فردی، تبیین کننده 21 درصد واریانس شبکه اجتماعی سالمندان بودند که در این سطح، گروه سنی 60 تا 74 سال، بی سوادی، سلامت خودگزارش شده خوب و برخورداری از سلامت روان بر شبکه اجتماعی سالمندان تاثیر داشتند. متغیر های سطح منطقه ای، 19 درصد شبکه اجتماعی سالمندان را تبیین می کردند که در این سطح نیز احساس امنیت، کنترل فساد، مسیولیت پذیری و زمان انتظار برای رسیدن اتوبوس بر شبکه اجتماعی سالمندان تاثیرگذار بودند. 

شبکه اجتماعی سالمندان علاوه بر اینکه تحت تاثیر عوامل فردی نظیر سن، تحصیلات، سلامت خودگزارش شده و سلامت روان است، تحت تاثیر عوامل منطقه ای نظیر احساس امنیت، کنترل فساد، مسیولیت پذیری و زمان رسیدن اتوبوس نیز هست که این عوامل خارج از کنترل فرد بود، اما همچنان قابل تغییر به نفع افراد جامعه و سالمندان هستند.