طراحی و اعتباریابی پرسشنامه «مولفه های تاثیرگذار بر قصد فرزندآوری» در زنان ایرانی بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده

در دنیای امروز کاهش نرخ باروری سبب شده است که اکثر کشورهای با درآمد بالا یا متوسط به سمت سیاست های تقویت فرزندآوری روی آورند. برای برنامه ریزی پیرامون موضوع باروری لازم است عوامل تعیین کننده آن در جوامع مختلف بررسی شود. هدف این مطالعه طراحی و ارزیابی روایی و پایایی پرسشنامه ای جهت اندازه گیری مولفه های تاثیرگذار بر قصد فرزندآوری بود.

مواد و روش ها: 

در ابتدا بر اساس مرور وسیع متون مناسب ترین چارچوب پنداشتی برای تبیین مولفه های بلافصل مرتبط با قصد فرزندآوری مشخص شد و با استفاده از بررسی متون و نظر خبرگان، حیطه های مورد نظر انتخاب شدند و روایی محتوای حیطه ها و گویه ها به روش قیاسی مورد تایید خبرگان قرار گرفتند. سپس پرسشنامه های طراحی شده از طریق مصاحبه با 500 خانم شوهردار سنین 15تا 49 ساله که مراجعین (ملاقاتی های) بیمارستان های دولتی و خصوصی شهر کرمان بودند، در سال 1400 تکمیل شدند و روایی سازه گویه های سه سازه اصلی موثر بر قصد باروری با تحلیل عامل اکتشافی و مقایسه بین گروه های شناخته شده ارزیابی شد. پایایی گویه های این سه سازه توسط محاسبه آلفای کرونباخ بررسی شدند.

یافته ها:

 نظریه رفتار برنامه ریزی شده به عنوان الگو و چارچوب نظری تدوین سازه های تشکیل دهنده پرسشنامه انتخاب شد. سه مولفه بلافصل موثر بر قصد باروری عبارت از نگرش (8 گویه)، هنجار ذهنی (3 گویه) و کنترل ادراک شده (3 گویه) بودند. هرسه عامل، عامل پذیر بوده و بارعاملی سوالات در هریک از سه سازه بالای حداقل عدد قابل قبول 0/4بود. این سه عامل در مجموع 58درصد از واریانس را تبیین نمودند. آلفای کرونباخ سه سازه به ترتیب 0/83، 0/79 و 0/66بود.

پرسشنامه مولفه های تاثیرگذار بر قصد فرزندآوری که مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی طراحی شده بود، از روایی و پایایی قابل قبول جهت استفاده در زنان متاهل ایرانی برخوردار بود.