ساخت و اعتباریابی مقیاس اندوخته شناختی سالمندان

اندوخته شناختی با هدف توضیح تفاوت های فردی در آسیب پذیری نسبت به تغییرات مغزی و تفاوت در بروز علایم بالینی ایجاد شده است. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزاری جهت اندازه گیری اندوخته شناختی سالمندان و مقایسه آن در دو گروه سالم و مبتلا به نقص شناختی خفیف بود.

روش پژوهش پیمایشی و علی-مقایسه ای بود. پس از مطالعه مبانی نظری اندوخته شناختی و بررسی ابزارهای موجود، مقیاس موردنظر ساخته شد و روایی صوری و محتوایی آن توسط چهار متخصص سالمندی بررسی و تایید شد. این مقیاس بر روی 100سالمند (زن=53، مرد=47) با میانگین سنی (30/6±23/68)، که به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شده بودند در سال 98 اجرا گردید. پایایی بوسیله ضریب آلفاکرونباخ وروش بازآزمون و روایی به روش همزمان (همبستگی)و تشخیصی (تحلیل تمایزات) بررسی شد. میزان همبستگی زیرمقیاس ها با یکدیگر و با نمره کل نیز محاسبه شد. درنهایت، تفاوت دو گروه (آزمون تی مستقل) و پیش بینی وضعیت شناختی (رگرسیون چندگانه) نیزمورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان دهنده ضریب آلفا کرونباخ 623/0=α، پایایی بازآزمون 839/0، روایی همزمان با ابزار ملاک 616/0 ، روایی تشخیصی 432/0، نقطه برش44 ، میزان حساسیت2/61 ، ویژگی 7/62 بود. رابطه زیرمقیاس ها با نمره کل نیز معنادار بود (دستاوردآموزشی 654/0=r، پیچیدگی شغلی 548/0=r و فعالیت های فراغتی947/0  r= (01/0p<)). میانگین اندوخته شناختی در گروه سالم درمقایسه با گروه نقص شناختی خفیف بالاتربود (001/0<p) و تحلیل رگرسیون برای دو متغیر سن و اندوخته شناختی معنادار (01/0<p)بود.

یافته ها نشان دهنده روایی و پایایی مطلوب مقیاس اندوخته شناختی سالمندان است. با لحاظ  محدودیت های ابزارهای خارجی و طراحی مقیاس اندوخته شناختی سالمندان متناسب با فرهنگ ایرانی، جهت انجام پژوهش ها در حوزه سالمندی پیشنهاد می گردد.