ارزیابی اثربخشی سناریوهای جایگزینی ناوگان تاکسی، در کاهش آلودگی هوا، مطالعه موردی: شهر کرج

با توجه به اهمیت منابع متحرک در انتشار آلاینده های هوا در شهر، لزوم توسعه و استفاده از حمل و نقل عمومی دارای اهمیت زیادی است، بدین منظور رویکردهای متفاوتی وجود دارد. شهر کرج با توجه به ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده، نیاز به جایگزینی ناوگان با استانداردهای نشر به روز دارد. با توجه به ابعاد اقتصادی و محیط زیستی بایستی اثربخشی اقدامات انجام شده مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین ارزیابی تغییر در انتشار آلاینده ها براساس هر سناریوی جایگزینی، می تواند به مسیولان در جهت اتخاذ استراتژی های کاهش آلودگی هوا کمک نماید. هدف طراحی سناریوها، در این پژوهش، برآورد میزان موثر بودن سناریوها در حوزه جایگزینی ناوگان تاکسی های فرسوده، در کاهش انتشار آلاینده های هوا است. ابتدا دسته بندی تاکسی ها براساس پارامتر هایی از جمله سیستم های مختلف، سال تولید، استاندارد آلایندگی، نوع سوخت مصرفی و کلاس خودرو مورد بررسی قرار گرفته اند. در ادامه، به طراحی سناریوهای کاهش آلاینده های معیار در دو طرح، جایگزینی ناوگان فرسوده به ناوگان هیبریدی، دوگانه سوز و با سوخت مصرفی، دارای استاندارد آلایندگی یورو 4، پرداخته شد و در نهایت سناریوها، با سناریو پایه مقایسه شد. ضرایب انتشار آلایندگی و طراحی سناریوها با استفاده از مدل بین المللی انتشار وسایل نقلیه متحرک (IVE)، به ازای معابر، شریانی درجه 1، بزرگراهی و آزادراهی، با شیب های صفر و 2± درصد محاسبه شدند. نتایج مقایسه سناریوها نشان داد، با جایگزینی کل ناوگان فرسوده از نظر سن (به ناوگان جدید، سناریوی دوم)، بیشترین کاهش انتشار آلاینده های معیار، 68% ((CO، 85% (VOC)، 53% (NOX)، 100% (SOX) و 67% (PM) است. همچنین نتایج توزیع انتشار آلاینده ها در شهر کرج، با استفاده از نرم افزار Arc Map، نشان داد که بیشترین و کمترین انتشار آلاینده ها، به ترتیب مربوط به منطقه 10 و منطقه 1 است. سناریوهای کاهش انتشار آلاینده ها و راه کارهای افزایش کیفیت هوا برای سیاست مداران و محققان برای فهم بهتر شرایط جاری آلودگی هوا در منطقه مفید و تا حد زیاد عملیاتی است، که نیاز به تامین به موقع بودجه و برنامه ریزی اصولی و دقیق برای اجرا دارند.