اثربخشی آموزش کنترل قلدری بر رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت نوجوانان قلدر: نقش واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش کنترل قلدری بر رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت نوجوانان قلدر با نقش واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده انجام شد.

طرح پژوهش نیمه آزمایشی به شیوه پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل نوجوانان 14 تا 17 ساله منطقه 17 مدارس دولتی شهر تهران بود. تعداد 40 نفر از نوجوانانی که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند و نمره بالایی در پرسشنامه قلدری هارتر کسب کردند به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه حمایت اجتماعی زیمت و همکاران (1988) و رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت والکر و همکاران (1987) بود که در سه مرحله پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری یک ماهه توسط هر دو گروه تکمیل شد. برنامه آموزش کنترل قلدری در 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. برای تحلیل داده ها از مدلیابی ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزیی در قالب الگوی چند نشانگر چند پاسخ به کمک نرم افزارهای SPSSV22 و SmartPLSV3.3 استفاده شد.

نتایج پژوهش نشان داد آموزش کنترل قلدری اثر مستقیم و معنی داری بر حمایت اجتماعی و رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری داشت. همچنین نتایج نشان داد آموزش کنترل قلدری به واسطه حمایت اجتماعی اثر غیر مستقیم و معنی داری بر رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت دارد. در مجموع مدل پژوهش در مرحله پس آزمون 51 درصد و در مرحله پیگیری 54 درصد از واریانس رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت را تبیین نموده است.

بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش می توان گفت مدل اثربخشی آموزش کنترل قلدری بر رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت با نقش واسطه ای حمایت اجتماعی ادراک شده از برازش مطلوبی برخوردار است و لذا آگاهی معلمان، والدین، روان شناسان، مشاوران و سایر متخصصان تعلیم و تربیت از این متغیرها می تواند کمک کننده باشد.