تاملی بر ماهیت خسارت ناشی از تاخیر در عملیات بارگیری و تخلیه کشتی: در پرتو کنوانسیون‏های هامبورگ و روتردام

در قراردادهای اجاره سفری کشتی برای اجتناب از تاخیر در عملیات بارگیری و تخلیه، شرطی به عنوان دموراژ گنجانده ‏می‏شود که بر اساس آن اجاره‏ کننده متعهد به انجام عملیات بارگیری و تخلیه در مهلتی مقرر (لی‏تایم) می‏گردد. نزدیکترین اشاره به دموراژ در قانون مدنی را بایستی «وجه التزام» دانست؛ در نظام‏های حقوقی مختلف درمورد ماهیت دموراژ نظریات گوناگونی مطرح است؛ از جمله جریمه قراردادی، کرایه مکمل، خسارت که نتایج مهمی از هر یک از این نظریات منتج ‏می‏شود و فهم دقیق از ماهیت دموراژ، کمک شایان در یافتن قواعد مربوط به دموراژ می‏نماید و تعیین ماهیت دموراژ منشا آثار مهمی است، لذا نباید بدان به عنوان یک مبحث نظری نگریست. در اثنای سفر دریایی خسارات گوناگونی قابل تحقق است که هر کدام از آنها به نحو خاصی جبران ‏می‏شود. در نوشتار حاضر، ضمن پرداختن به جوانب مختلف امر، ماهیت دموراژ و انواع خسارات دریایی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.