طراحی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه نیازسنجی مشکلات آموزشی و توانبخشی کودکان دارای نشانگان داون-فرم درمانگر: پژوهش ترکیبی

 نشانگان داون، موجب ایجاد مشکلات مختلفی در کودکان مبتلا می شود و این امر سبب می گردد، این گروه از کودکان نیازهای آموزشی و توانبخشی منحصر به فردی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف طراحی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه ی نیازسنجی مشکلات آموزشی و توانبخشی کودکان دارای نشانگان داون انجام گرفت.

روش پژوهش از نوع ترکیبی بود. جامعه ی آماری بخش کیفی، شامل درمانگران کودکان دارای نشانگان داون در سال 1400 در شهر اصفهان بود. بدین منظور، 20 نفر از درمانگران این حوزه به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز حجم نمونه، 150 نفر در نظر گرفته شد که به شیوه ی نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش در مرحله ی کیفی، مصاحبه ی نیمه ساختاریافته و در بخش کمی «پرسش نامه ی نیازسنجی کودکان دارای نشانگان داون- فرم درمانگر» بود. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی، تمام مصاحبه ها روی کاغذ پیاده شد و سپس تمام موضوعات مهم در چند مرحله، کدگذاری گردید. جهت تجزیه و تحلیل بخش کمی پژوهش، روایی محتوایی، تحلیل مواد، همسانی درونی و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج تحلیل کیفی مصاحبه ها نشان داد که نیازهای این کودکان در 6 دسته ی شناختی، زبانی، حرکتی، اجتماعی و هیجانی، یادگیری و آموزش و مهارت های زندگی روزمره قرار می گیرد. حداقل و حداکثر (Content validity ratio) CVR برابر با 0/8 و 1 می باشد و (Content validity index) CVI نیز برابر با 0/97 برآورد گردید. نتایج حاصل از همبستگی گویه ها با نمره ی کل مقیاس، بیانگر آن است که همه ی گویه ها، همبستگی معنی داری با نمره ی کل دارند. تحلیل عاملی اکتشافی وجود 6 عاملی با بار عاملی قابل قبول را تایید کرد. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0/77 بود. ضریب باز آزمایی نیز برابر با 0/73 به دست آمد.

نتایج پژوهش حاضر نشان داد که پرسش نامه از ویژگی های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن در فعالیت های پژوهشی و توانبخشی بهره برد.