واکاوی مقاومت زنانه در رمان «تاء الخجل» اثر فضیله الفاروق (بر اساس مفهوم قدرت میشل فوکو)

«مقاومت» مقوله محوری و در عین حال پر ابهام و مورد تردید در اندیشه فوکو است. علت آن، تحلیل ها و برداشت های جدید و گسترده فوکو از قدرت است. وی معتقد است قدرت، چیزی نیست که در دست یک فرد، یک طبقه یا نهاد خاصی متمرکز باشد و بر دیگران اعمال شود؛ بلکه در کل جامعه پخش شده است. روابط قدرت بدون «مقاومت» امکان پذیر نیست؛ زیرا هرجا قدرت هست، مقاومت هم هست، ازاین رو مقاومت با استراتژی های حساب شده به جرح و تعدیل قدرت می پردازد. رمان تاء الخجل اثر فضیله الفاروق نویسنده معاصر الجزایری نمونه بارزی از ستم آشکار برضد زنان در جامعه مردسالار و سنتی الجزایر است، ستمی که از خانواده شروع شده و درنهایت به جامعه، نهادها، قانون و برخی از ادیان ختم می شود؛ اما زنان این رمان برای درهم شکستن این سلطه همه جانبه مقاومت هایی در دو بعد مثبت و منفی از خود نشان داده اند. هدف از پژوهش حاضر آن است تا به شیوه توصیفی - تحلیلی، مقاومت و مبارزه زنان در برابر سیطره نظام مردسالار را با تکیه بر مفاهیم قدرت و مقاومت میشل فوکو، در رمان تاء الخجل بررسی و تحلیل کند. نتایج نشان می دهد قهرمانان زن این رمان در قالب دو نوع مقاومت مثبت و منفی ظاهر شده اند. مقاومت مثبت از راه چالش با سلطه مردسالاری (مقاومت در برابر سنت ها و تقالید)، ادامه تحصیل (اثبات ذات زنانه)، نویسندگی (زبان گویای زنان و آگاهی به طبقه خود) و مهاجرت و مقاومت منفی از طریق انکار زنانگی (مبارزه با گفتمان مردسالار)، خودکشی و جنون با قدرت مردانه مقاومت کرده اند.