بررسی اثر روش های مختلف خاک ورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر خصوصیات زراعی گندم .Triticum aestivum L)) و تغییرات کربن آلی و نیتروژن خاک در تناوب زراعی سه ساله

به منظور بررسی اثر روش های مختلف خاکورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر خصوصیات زراعی گندم Triticum aestivum L.))، آزمایشی سه ساله با سیستم تناوبی گندم-کلزا (Brassica napus L.)-گندم، طی سال های 95-1392 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق مشهد طراحی و اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل سیستم های مختلف خاکورزی به عنوان کرت اصلی در سه سطح 1- شیوه متداول خاکورزی (شخم + دیسک + تسطیح + ایجاد فارو + کاشت با بذر کار)، 2- کم خاکورزی (چیزل پکر یا دیسک سبک + ایجاد فارو + کاشت با بذرکار) و 3- بدون خاکورزی (کاشت مستقیم با بذرکار) و مدیریت بقایای گیاهی شامل سه سطح: 1- بدون بقایا، 2- حفظ 30 درصد بقایا و 3- حفظ 60 درصد بقایای به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد و اجزای عملکرد گندم،تاریخ سنبله دهی و رسیدگی و میزان نیتروژن و کربن آلی خاک بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین میزان عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه به ترتیب معادل 1/7 تن در هکتار، 9/15 تن در هکتار و 2/37 گرم، در تیمار خاکورزی متداول با 30 و 60 درصد بقایای گیاهی مشاهده شد. بیشترین میزان نیتروژن و کربن آلی خاک نیز به ترتیب 091/0 و 72/0 در تیمار کم خاکورزی با 30 و 60 درصد بقایای گیاهی گزارش شد. بر اساس نتایج به دست آمده، اگرچه میزان عملکرد گندم در تیمار خاکورزی متداول بیش از خاکورزی های کاهش یافته بود، لکن باید توجه داشت که خاکورزی حداقل سبب بهبود میزان کربن آلی و نیتروژن خاک می گردد که این امر در بلندمدت می تواند اثر مثبتی بر عملکرد گیاه داشته باشد.