اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس آزاد و نانوکپسوله پونه Mentha longifolia روی شب پره مدیترانه ای آرد Anagasta kuehniella (Lep.: Pyralidae)

در بررسی قبلی، نانو سیلیکای حاوی اسانس پونه Mentha longifolia L. (Lamiaceae)  به روش سل- ژل با هدف امکان سنجی کاربرد علیه جمعیت های آفت ساخته شد. موفقیت روش بر اساس شاخص پراکندگی، راندمان ریزپوشانی، پتانسیل زتا و متوسط اندازه ذرات تایید شد. پژوهش حاضر با هدف بررسی سمیت فرمولاسیون آزاد و نانوکپسول اسانس پونه به دو روش تنفسی روی مراحل تخم، لارو های سن پنجم و حشرات بالغ در بازه های زمانی 24، 48 و 72 ساعته و موضعی روی لاروهای سن پنجم شب پره مدیترانه ای آرد  Anagasta kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) صورت گرفت. ارزیابی اثرات زیرکشندگی در غلظت زیرکشنده (LC25) به روش تدخینی و از طریق برآورد درصد بازدارندگی از تخم گذاری، درصد بارآوری، درصد خروج حشرات بالغ و نرخ جفت گیری هدف دیگر این مطالعه بود. نتایج زیست سنجی ها به روش تنفسی، همسویی سمیت تنفسی و تلفات جمعیت ها با غلظت اسانس مصرفی و زمان در معرض قرارگیری را تایید نمود. ساخت نانو سیلیکای اسانس پونه،  افزایش 62/1 برابری سمیت موضعی و کشندگی نانوذرات اسانس در مقایسه با شکل آزاد اسانس علیه مرحله پنجم لاروی شب پره مدیترانه ای آرد را به دنبال داشت. یافته ها به وضوح اثرات منفی زیرکشندگی اسانس آزاد پونه و نانوذرات آن در مقایسه با شاهد را بر تعداد تخم های گذاشته شده به ازای هر حشره ماده (به ترتیب 63 و 42 تخم به ازای هر حشره ماده)، درصد تفریخ تخم های گذاشته شده (به ترتیب 1/19% و 6/17%)، درصد خروج حشرات بالغ (به ترتیب 4/16 و 3/11%) و نرخ جفت گیری (به ترتیب 48/6 و 6/3%) در پایان 72 ساعت تایید نمود. یافته های حاصل از زیست سنجی ، ضمن تایید سمیت تنفسی و موضعی اسانس آزاد و نانوکپسوله پونه، اثرات اختلالی اسانس بر پراسنجه های بیولوژیکی شب پره مدیترانه ای آرد را نیز گزارش نمود. اثرات کشندگی و زیرکشندگی قوی تر نانوذرات اسانس پونه در مقایسه با اسانس آزاد، استفاده از فرمولاسیون نانوی اسانس های گیاهی به عنوان گزینه جایگزین یا مکمل حشره کش های مرسوم در مبارزه با آفات انباری را پیشنهاد می نماید.