ارزیابی کارایی برخی علف کش های خاک مصرف برای کنترل علف های هرز در نخود (.Cicer aretinum L) و اثر باقیمانده آنها بر رشد و عملکرد دانه گندم نان (.Triticum aestivum L) در تناوب زراعی در شرایط دیم

به منظور ارزیابی کارایی برخی علف کش ها جهت کنترل علف های هرز نخود دیم و بررسی اثر باقیمانده آن ها در زراعت گندم تناوبی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی (98-1397 و 99-1398) در ایستگاه تحقیقاتی ماهیدشت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل مصرف پیش کاشت علف کش سولفن ترازون (اسپارتان، پودر مرطوب شونده 50 درصد) به مقدار 100 و 200 گرم در هکتار، پیش رویشی سولفن ترازون (100 و 200 و 300 گرم در هکتار)، پیش رویشی پیروکساسولفون (ساکورا، پودر مرطوب شونده 85 درصد) به مقدار 100 گرم در هکتار، پیش رویشی فلومیوکسازین (شاتو، پودر مرطوب شونده 50 درصد) به مقدار 100 گرم در هکتار، پیش رویشی متری بیوزین (سنکور، پودر مرطوب شونده 70 درصد) به مقدار 200 گرم در هکتار، پیش رویشی سولفن ترازون (100 گرم در هکتار)+ متری بیوزین (200 گرم در هکتار)، پیش رویشی سولفن ترازون (100 گرم در هکتار)+ پیروکساسولفون (100 گرم در هکتار)، پیش رویشی سولفن ترازون (100 گرم در هکتار)+ فلومیوکسازین (100 میلی لیتر در هکتار) و وجین دستی بودند. نتایج نشان داد که تیمار مخلوط سولفن ترازون+پیروکساسولفون با 95 درصدکاهش زیست توده علف های هرز و 94 درصد کاهش تراکم کل علف های هرز در مرحله گلدهی نخود و تیمار مخلوط سولفن ترازون+ فلومیوکسازین با 93 درصد کاهش زیست توده علف های هرز و 82 درصد کاهش تراکم علف های هرز، بیشترین کاهش تراکم و زیست توده علف های هرز را داشتند. نتایج نشان داد که بیشترین افزایش عملکرد دانه نخود (به ترتیب 67 و 60 درصد) بعد از تیمار وجین دستی، مربوط به این دو تیمار بود. تیمار پیش رویشی سولفن ترازون 300 گرم در هکتار، کمترین اثر مثبت (10 درصد) را بر افزایش عملکرد دانه نخود داشت. نتایج مربوط به اثر بقایای علف کش ها بر محصول گندم در تناوب بعدی نشان داد که عملکرد دانه گندم در تیمار پیش کاشت سولفن ترازون200 گرم در هکتار، نسبت به شاهد (تیمار نشده) 32 درصد کاهش داشت. بقایای تیمار پیش رویشی سولفن ترازون 300 گرم در هکتار نیز بیشترین اثر منفی را بر ارتفاع بوته و عملکرد دانه گندم (به ترتیب 2/8 و 7/32 درصد کاهش) داشت. بر اساس نتایج این تحقیق می توان مصرف مخلوط علف کش های سولفون ترازون (اسپارتان)+ فلومیوکسازین (شاتو) و مخلوط سولفون ترازون (اسپارتان)+ پیروکساسولفون (ساکورا) را به دلیل کارایی بالای آنها در کنترل علف های هرز و بهبود عملکرد نخود و نیز اثرات منفی ناچیز بقایای آنها بر محصول گندم در تناوب بعدی پیشنهاد کرد.