ارزیابی ارتباط چند شکلی در ژن های اینترلوکین 2 و 10 با صفات تولید مثلی در گاو هلشتاین

بازدهی تولید مثلی، یکی از مهمترین صفات موثر بر عملکرد تولیدی گاو شیرده محسوب می شود. در پژوهش حاضر، ارتباط چند شکلی نوکلیوتیدی موجود در ناحیه اگزون 6 ژن اینترلوکین 2 و ناحیه اگزون 5 ژن اینترلوکین 10، با صفات تولید مثلی شامل روزهای باز، فاصله گوساله زایی، فاصله زایش تا اولین تلقیح، طول دوره آبستنی، مرده زایی، موفقیت تلقیح و بروز سخت زایی در گاو هلشتاین مورد بررسی قرار گرفت.

در پژوهش حاضر، از روش تعیین ژنوتیپ انتخابی برای ارتباط سنجی، دو ژن کاندیدای اینترلوکین 2 و 10 با صفات تولید مثلی در گاو های هلشتاین استفاده شد. بدین منظور، در گام اول، انتخاب حیوانات بر مبنای داده های فنوتیپی حد آستانه ای توزیع باقی مانده صفت روزهای باز مبتنی بر مدل های آماری مختلط انجام شد. در مدل مورد استفاده عواملی همچون، اثرات سال تولد، سال زایش، فصل زایش، شکم شیردهی به عنوان اثرات ثابت در نظر گرفته شدند و همچنین، اثر حیوان به عنوان اثر تصادفی و مقدار تولید شیر، به عنوان کووریت در مدل وارد شدند. در مجموع، تعداد 194 گاو، متشکل از 97 گاو ماده با مقادیر باقیمانده کمتر از حد آستانه های میانه و تعداد 97 گاو ماده با مقادیر باقی مانده بزرگتر از میانه انتخاب شدند. سپس، استخراج DNA از نمونه های خون بر اساس روش نمکی بهینه یافته انجام شد. متعاقبا، واکنش زنجیره ای پلیمراز برای تکثیر قطعات 172 و 325 جفت بازی به ترتیب از نواحی کد شونده اگزون های 6 و 5 ژن های اینترلوکین 2 و اینترلوکین 10 با استفاده از آغاز گر های اختصاصی و شناسایی الگوی باندی مختلف در هر دو ژن با استفاده از روش PCR-SSCP انجام شد. ارتباط الگوهای باندی هر یک از جایگاه های ژنی با صفات روزهای باز، فاصله گوساله زایی، فاصله زایش تا اولین تلقیح و طول دوره آبستنی با آزمون آماری کاکس و برای صفات مرده زایی، نتیجه تلقیح و سخت زایی آزمون لجستیک استفاده شد.

نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در هر دو جایگاه نشانگری ژن های اینترلوکین 2 و اینترلوکین 10 چند شکلی مشاهده شد. در جایگاه اینترلوکین 2، چهار الگو و در جایگاه اینترلوکین 10 ، هفت الگوی مختلف باندی مشاهده شد. همچنین، در جایگاه اینترلوکین 10 الگوی باندی 5 و 6 بیشترین فراوانی و الگوی باندی 3 کمترین فراوانی را در بین نمونه های گروه اول دارا بودند در حالی که، در گروه دوم بیشترین فراوانی به الگوی باندی 6 تعلق داشت. در این جایگاه الگوی باندی 6 بیشترین فراوانی را در کل نمونه های مورد مطالعه داشت. در جایگاه اینترلوکین 2 در گروه اول، الگوی باندی 1 بیشترین فراوانی و الگوی 2 کمترین فراوانی را داشت و در کل جمعیت الگوی 4 کمترین فراوانی را داشت. نتایج نشان داد که جایگاه ژنی اینترلوکین 2 اثر معنی داری روی صفت روزهای باز (05/0<p) و طول دوره آبستنی (01/0<p) داشت و جایگاه ژنی اینترلوکین 10 (01/0<p) اثر معنی داری بر صفت روزهای باز، داشت.

با توجه به چند شکلی بالای نواحی مورد مطالعه در جمعیت گاوهای هلشتاین و ارتباط این چند شکلی ها با صفات تولید مثلی، می توان با تایید نتایج با کمک توالی یابی، این ژن ها در برنامه های اصلاح نژادی مد نظر قرار داد.