عوامل مرتبط با بروز و شدت مسمومیت حاد در سالمندان: یک مطالعه مقطعی گذشته نگر (1399-1392) در شمال ایران

میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت های عمدی و غیرعمدی در گروه آسیب پذیر سالمندان نسبت به جمعیت عمومی بیش تر است، لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با بروز و شدت مسمومیت حاد در سالمندان انجام شد.

این پژوهش مقطعی گذشته نگر با مرور پرونده های بالینی تمام افراد بالای 60 سال که به دلیل مسمومیت حاد عمدی یا غیرعمدی طی سال های 1392 تا 1399 در مرکز آموزشی درمانی رازی قایمشهر استان مازندران بستری شدند، انجام شد. متغیرهای مطالعه شامل ویژگی های دموگرافیک، انگیزه مسمومیت، رخداد و نوع ماده منجر به مسمومیت، علایم بالینی مسمومیت و نتیجه درمان بودند. داده ها با نرم افزار آماری 14STATA تجزیه و تحلیل شدند.

از بین 200 سالمند مبتلا به مسمومیت با میانگین سنی8/4±69/84 سال، 64/5درصد مرد بودند و 77/5 درصد از مسمومیت ها غیرعمدی بود. مصرف تریاک و مشتقات آن، فراوان ترین رخداد منجر به مسمومیت بود و فراوان ترین ماده مسمومیت زا تریاک و الکل بودند. شایع ترین شیوه مسمومیت از راه گوارشی بود(76/5 درصد). فقط 0/5 درصد از بیماران بعد از درمان سرپایی  مرخص شدند. میانگین طول مدت بستری 2/2 روز و این مدت در سالمندان مسموم ناشی از مصرف همزمان چند دارو یا مصرف مواد مخدر طولانی تر بود. 1/5درصد بیماران نیاز به اینتوباسیون، 4/5 درصد نیاز به بستری در ICU و 1/5درصد نیاز به دیالیز اورژانسی داشتند. 0/5 درصد از بیماران بستری فوت شدند.

مسمومیت های غیرعمدی بخش قابل توجهی از مسمومیت در دوران سالمندی را به خود اختصاص می دهد. بررسی مرگ و میر غیرمستقیم مانند مرگ ناشی از عوارض بعد از ترخیص و همچنین بررسی بار اقتصادی اجتماعی مشکل مسمومیت در سالمندان پیشنهاد می شود.