ساختارشناسی نمایشنامه عاشورایی بر مبنای نظریه فریتاگ(مورد پژوهی نمایشنامه منظوم الحر الریاحی)

نمایشنامه اسلامی، نمایشنامه ای است که ساختار آن در چارچوب ویژه نمایشنامه ارایه می گردد؛ تفاوت آن با دیگر نمایشنامه ها، در دیدگاه اسلامی آن است. نمایشنامه الحر الریاحی اثر عبدالرزاق عبدالواحد، ذیل نمایشنامه اسلامی قرار می گیرد که با محوریت حوادث کربلاء با تمرکز بر شخصیت حر ریاحی نوشته -شده است. عبدالرزاق، از رهگذر شخصیت حر و با بازخوانی واقعه کربلاء، آن را به اوضاع زمانه عراق  پیوند می زند. بررسی ساختار نمایشنامه و میزان انطباق آن با واقعیت عاشورا در ترسیم سیر حوادث واقعه و کشف سبک نویسنده موجب شد تا این اثر با روش تحلیلی توصیفی و کتابخانه ای و برمبنای ساختار گوستاو فریتاگ تحلیل گردد؛ اصول پنج گانه فریتاگ برآمده از نظریات ارسطو بوده و شامل  مقدمه، عمل فزاینده، اوج، عمل فروکاهنده و نتیجه است. واکاوی نمایشنامه نشان می دهد نویسنده از اصول متعارف و کلاسیک نمایشنامه نویسی خارج شده و به تیاتر پسامدرن و سنت شکن برتولت برشت روی آورده است؛ زیرا عبدالرزاق عبدالواحد، ابعاد حادثه کربلاء را فراتر از این می داند که بتوان با روایتی کلاسیک و متعارف بیانش کرد. بنابراین در نمایشنامه خود، پایبند به اصول متعارف نمایشنامه نویسی نبوده و با اثرش، پیشنهادی در حوزه نمایشنامه نویسی عاشورایی ارایه داده است.