حدیث تشبیه و دلالت های کلامی آن

بر اساس آنچه در کتاب های حدیثی، تاریخی، کلامی و تفسیری نقل شده، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در موارد گوناگون و در زمان های متعدد، در حضور اصحاب خود، از فضایل امیرالمومنین(علیه السلام) سخن گفته اند که یکی از آنها حدیث تشبیه است. طبق این حدیث، شماری از صفات کمال که در پیامبران الهی به صورت پراکنده آمده، در مورد حضرت علی(علیه السلام) به صورت یکجا ذکر شده است. از جمله این صفات، علم و وقار آدم، حکمت و تقوای نوح، صبر و بردباری ایوب، حکمت شیث، حلم ابراهیم، هیبت موسی، زهد و عبادت عیسی(علیه السلام) و کمال و جمال محمد(صلی الله علیه و آله) است. این حدیث با تعابیر گوناگون توسط اصحاب پیامبر(صلی الله علیه و آله) در منابع متعدد شیعه، بخصوص اهل سنت به طرق مختلف نقل شده و به لحاظ سندی تردیدی در صدور آن وجود ندارد. با توجه به محتوای حدیث و بکارگیری روش نقلی و تحلیل های عقلی پیرامون آن، ویژگی هایی از قبیل: برابری با مجموع انبیاء، برتری بر هر یک از انبیاء، برتری بر سایر اصحاب پیامبر(صلی الله علیه و آله)، عصمت، و بخصوص امامت و خلافت بلافصل برای حضرت علی(علیه السلام) به طور واضح قابل اثبات است.