مقایسه حجم مغز در فوتبالیست ها و غیر فوتبالیست ها و بررسی اثر هدینگ مکرر: مطالعه مورد- شاهدی

هدینگ (Heading) تکنیکی است که به موجب آن، بازیکن از سر محافظت نشده برای ضربه عمدی به توپ و هدایت آن در حین بازی استفاده می کند. نگرانی های فزاینده ای در مورد آثار منفی ضربات تکراری به سر در مهارت هدینگ وجود دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، مقایسه حجم مغز در فوتبالیست ها، فوتسالیست ها و افراد غیر ورزشکار بود. همچنین، نقش هدینگ بر شاخص Evan’s بررسی گردید.

شرکت کنندگان این مطالعه شامل 83 مرد سالم [55 ورزشکار حرفه ای (30 فوتبالیست و 25 فوتسالیست) و 28 غیر ورزشکار] بود. نمونه های ورزشکار با استفاده از نسخه دو هفته ای پرسش نامه شمارش تعداد هد، از بین فوتبالیست ها و فوتسالیست های شاغل در لیگ حرفه ای استان هرمزگان به صورت هدفمند و نمونه های غیر ورزشکار نیز از بین مراجعان به مرکز Magnetic resonance imaging (MRI) بیمارستان خلیج فارس بندرعباس به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت بررسی حجم مغز، از شاخص Evan’s استفاده گردید. به منظور مقایسه میانگین گروه ها، آزمون ANOVA مورد استفاده قرار گرفت.

میانگین مواجهه در سال در فوتبالیست ها و فوتسالیست ها به ترتیب 99/49 ± 40/343 و 84/44 ± 40/352 جلسه (مسابقه یا تمرین و احتمال قرار گرفتن در موقعیت هد زدن است) و میانگین تعداد هد در سال در فوتبالیست ها، 1632 هد بود. میانگین شاخص Evan’s در فوتبالیست ها 021/0 ± 248/0، در فوتسالیست ها 020/0 ± 247/0 و در غیر ورزشکاران 018/0 ± 251/0 گزارش گردید. تمام نمونه ها شاخص Evan’s نرمال داشتند. نتایج آزمون ANOVA نشان داد که بین شاخص Evan’s بازیکنان فوتبال، فوتسال و غیر ورزشکاران (76/0 = P، 272/0 = (2)F) و بین شاخص Evan’s در پست های مختلف بازی (47/0 = P، 772/0 = (2)F) اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0 < P).

شاخص Evan’s در فوتبالیست ها و فوتسالیست های ایرانی شاغل در لیگ استان هرمزگان شاید متاثر از ضربات ریز و مکرر ناشی از مهارت هدینگ نیست؛ هرچند این احتمال وجود دارد که شاخص مذکور از ورزش و فعالیت بدنی تاثیر بپذیرد. انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه توصیه می شود.