ارزیابی جایگاه مسیرهای نفتی منطقه در افق 2040: رهیافت مدل جاذبه

امروزه راهبردهای جغرافیای اقتصادی، در اقتصاد جهانی نقش قابل توجهی داشته و از ابعاد جدیدی از جمله توزیع منابع انرژی و جریان های تجاری نفت و گاز مورد توجه قرار گرفته اند. از همین رو در این پژوهش به ارزیابی عوامل موثر بر جریان تجارت نفتی مسیرها در مقطع کنونی و چشم‏انداز 2040 از طریق رهیافت جاذبه و با استفاده از مدل داده های تابلویی در دوره زمانی (2020-2008) پرداخته شده است. جریان های تجارت نفتی منطقه بررسی شده شامل: خاورمیانه-جنوب شرق آسیا، خاورمیانه-چین، خاورمیانه-ژاپن، خاورمیانه-اروپا، خاورمیانه-هند، خاورمیانه-سنگاپور، خاورمیانه-آفریقا، خاورمیانه-استرالیا، کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS)-هند و CIS-خاورمیانه بوده است. داده‏های مورد استفاده از پایگاه‏های داده IEA، BP و WDI استخراج شده است. نتایج به دست آمده از این مدل نشان می دهد که متغیرهای موثر بر تجارت نفتی بین کشورها، شامل میزان تولید ناخالص داخلی کشور واردکننده، سهم نفت از مصرف انرژی کشورهای صادرکننده و نیز واردکننده می باشد. در افق 2040 پیش بینی شده است به لحاظ حجم تجارت نفتی، جریان تجارت نفتی خاورمیانه-چین در رتبه نخست، جریان تجارت نفتی خاورمیانه-جنوب شرق آسیا در رتبه دوم و جریان تجارت نفتی خاورمیانه-هند در رتبه سوم قرار گیرد.