خوشه بندی چاه های مشاهداتی آبخوان دشت خوی از نظر کیفیت آب با استفاده از روش K-Means

هدف این مطالعه، پهنه بندی چاه های مشاهداتی موجود در آبخوان دشت خوی با استفاده از روش  K-Meansاست. داده های مورداستفاده از چهارده پارامتر کیفی آب زیرزمینی شامل مجموع کاتیون ها، مجموع آنیون ها، هدایت الکتریکی (EC)، (pH)، مقدار کل مواد جامد حل شده (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، سختی کل (TH)، درصد سدیم (Na%)، منیزیم (Mg2+)، کلسیم (Ca2+)، سدیم (Na+)، سولفات ((SO42-، کلر (Cl-) و بی کربنات   تشکیل شده اند. نمونه های آب از 26 چاه مشاهداتی برداشت و تحلیل شده است. بهینه تعداد خوشه ها با روش خوشه بندی K-Means با نرم افزار Excelstat مشخص گردید. تعیین تعداد بهینه خوشه ها بین دو و پنج مورد آزمون قرار گرفت و جهت تعیین کیفیت آب زیرزمینی از نمودار ویلکوکس استفاده شد. نتایج نشان داد که تعداد بهینه خوشه ها چهار بوده و بنابراین، آبخوان دشت خوی را ازنظر کیفیت آب می توان به چهار ناحیه متمایز تقسیم نمود. وسعت ناحیه اول معادل 3/214 کیلومترمربع (14/51 درصد مساحت کل دشت) می باشد که دارای آب بسیار مطلوب برای کشاورزی و شرب است. ناحیه دوم 1/50 کیلومترمربع (95/11 درصد) و ناحیه سوم 7/52 کیلومترمربع (57/12 درصد) از دشت را شامل می شوند که به ترتیب، دارای آب با کیفیت متوسط و بسیار نامطلوب هستند. ناحیه چهارم دارای آب با کیفیت ضعیف می باشد که مساحت این ناحیه معادل 9/101 کیلومترمربع (31/24 درصد) است. بالا بودن مقدار EC و SAR در خوشه سوم علت نامطلوب بودن آب این خوشه می باشد. در حالت کلی، می توان نتیجه گرفت که بیش از پنجاه درصد آبخوان دشت خوی دارای آب زیرزمینی با کیفیت شیمیایی مطلوب می باشد. محافظت از آب زیرزمینی دشت خوی از خطر آلودگی آب و بهره برداری منطقی از آب دشت برای دوام کشاورزی پایدار در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار بوده و قویا توصیه می شود.