تاثیر کیفیت آب آبیاری و کاربرد سیلیکون، نانوسیلیکون و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد وماده موثره زعفران (Crocus sativus L.)

کشور ما به دلیل تکیه برکشاورزی فاریاب، به شدت در معرض شور شدن اراضی و منابع آب قرار دارد. شوری عموما اثر قابل توجهی روی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و آناتومیک گیاهان گذاشته و بر رشد و نمو، بقا و تولیدات گیاهی اثر منفی می گذارد. به منظور مطالعه تاثیر کیفیت آب آبیاری و کاربرد سیلیکون، نانوسیلیکون و پلیمر ابرجاذب بر عملکرد و میزان ماده موثره زعفران(Crocus sativus L.)  آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و سه سال زراعی (99-1396) در مزرعه ای واقع در روستای ضیاء الدین شهرستان تربت حیدریه انجام شد. فاکتور اصلی کیفیت آب آبیاری در دو سطح (شامل آب با هدایت الکتریکی 2 دسی زیمنس بر متر به عنوان شاهد و آب با هدایت الکتریکی 6 دسی زیمنس بر متر) و فاکتور فرعی کاربرد سیلیکون وسوپرجاذب در شش سطح (شامل عدم مصرف به عنوان شاهد، سیلیکون، نانوسیلیکون هر کدام با غلظت 5/1 در هزار، سوپرجاذب (4/0 گرم به ازای هرکیلوگرم وزن خشک خاک)، سیلیکون با سوپرجاذب و نانوسیلیکون با سوپرجاذب). صفات مورد مطالعه شامل خصوصیات مورفولوژیکی از جمله تعداد برگ، بنه، گل و کلاله در هکتار، عملکرد برگ، بنه، گل و کلاله در هکتار، طول برگ و پهنای برگ، متوسط وزن بنه و گل، طول کلاله و خصوصیات فیزیولوژیکی شامل مقادیر کلروفیل، ترکیبات سافرانال، کروسین وپیکروکروسین بود. نتایج نشان داد که شوری باعث کاهش و مصرف سیلیکون و بلورآب در هر دو تیمار شوری و عدم تنش شوری باعث افزایش معنی دار صفات مهم رشد زایشی شامل تعداد گل، متوسط طول کلاله، متوسط وزن تک گل، عملکرد گل و کلاله ، میزان مواد موثره کلاله (کروسین، پیکروکروسین و سافرانال)، در هر سه سال آزمایش بود. اثر تیمارها روی صفات رشد رویشی برگ زعفران شامل تعداد برگ، طول و پهنای برگ، عملکرد برگ، میزان کلروفیل a و b و همچنین روی صفات بنه های دختری تولید شده شامل تعداد کل بنه دختری، متوسط وزن بنه های دختری، میزان ماده خشک و عملکرد بنه در هر 3 سال آزمایش معنی دار بود. مصرف نانوسیلیکون همراه با سوپرجاذب در شرایط شوری باعث افزایش 8/46 % و 3/54 % به ترتیب در عملکرد گل و کلاله زعفران سال دوم نسبت به سال اول و همچنین افزایش1/60 %و 8/57 % عملکرد گل و کلاله سال سوم نسبت به سال دوم شد. نتایح آزمایش نشان داد، که کاربرد تلفیقی نانو سیلیکون و سوپرجاذب باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی زعفران در شرایط شوری گردید. بنابراین توصیه می شود جهت افزایش عملکرد و تولید زعفران از ترکیبات مذکور استفاده گردد.