بررسی و مقایسه خواص آنتی اکسیدانی و ضدباکتریایی فیکوسیانین استخراج شده از جلبک اسپیرولینا (Spirulina Platensis) در دو فرم خالص و نانو ریزپوشانی شده با پوشش ترکیبی مالتودکسترین-کازئینات سدیم

به دنبال نگرانی های ایجادشده در زمینه استفاده از نگهدارنده های سنتتیک در مواد غذایی مختلف، توجه به ترکیبات طبیعی با خاصیت نگهدارند گی ضروری به نظر می رسد. فیکوسیانینی که از میکروجلبک اسپیرولینا استخراج می شود، یکی از این ترکیبات است. هدف تحقیق حاضر، استخراج (به روش آنزیمی) و نانو ریزپوشانی این رنگدانه با پوشش ترکیبی مالتودکسترین- کازیینات سدیم و ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی (علیه اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اوریوس، لیستریا مونوسیتوژنز، یرسینیا روکری و استرپتوکوکوس اینیه ایی) نانوکپسول ها در مقایسه با فیکوسیانین خالص بود. نتایج نشان داد با افزایش غلظت فیکوسیانین (در هر دو فرم خالص و نانو ریزپوشانی شده)، فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی تیمار ها به صورت معنی داری افزایش می یابد (05/0>p). مقایسه خواص تیمارها در روزهای صفر و 60 (نگهداری در دمای 18- درجه سانتی گراد) نشان داد که فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی فیکوسیانین خالص با گذشت زمان نگهداری به صورت معنی داری کاهش می یابد (05/0>p). اما تکنیک نانو ریزپوشانی از تغییر خواص مذکور جلوگیری و به حفظ آن ها کمک می کند. در بین باکتری های گرم مثبت، لیستریا مونوسیتوژنز نسبت به دو باکتری دیگر حساس تر بوده و تمامی غلظت های مورد استفاده دارای اثر مهار کننده بر این باکتری بودند. استافیلوکوکوس اوریوس به دو غلظت 5/2 و 5 و استرپتوکوکوس اینیه ایی به سه غلظت 5/2، 5 و 10 میکروگرم بر میلی لیتر مقاوم بودند. در بین دو باکتری گرم منفی، یرسینیا روکری از حساسیت بیشتری برخوردار بوده و غلظت های مورد استفاده، به استثنای غلظت های 5/2 و 5 میکروگرم بر میلی لیتر، دارای اثر مهار کننده بر هر دو باکتری بودند. مطابق نتایج روش رقیق سازی، برای باکتری های مورد مطالعه، دامنه MIC بین 500-50 و MBC بین 500-100 میکروگرم بر میلی لیتر بود. ضمن اینکه کمترینMIC برای لیستریا مونوسیتوژنز و بیشترین MBC برای استرپتوکوکوس اینیه ایی ثبت شد. از این تحقیق می توان نتیجه گرفت که اولا فیکوسیانین خالص دارای فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی است؛ دوما نانو ریزپوشانی این رنگدانه با پوشش ترکیبی مالتودکسترین-کازیینات سدیم موجب ارتقای این خواص و ثبات آن ها در طول دوره نگهداری می گردد.