نقش آلاینده ها بر سلامت و محیط زیست با تاکید بر تاب آوری اجتماعی (مطالعه بر اساس آلاینده ها در شهر اراک)

توجه به تاثیر آلاینده ها بر سلامت انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آلاینده های موجود در منابع طبیعی همچون حوزه های آبخیز و هوا می تواند برای اکوسیستم ها و انسان ها خطرات جبران ناپذیر و طولانی مدتی را به همراه داشته باشد. غلظت بالای فلزات سنگین همچون کروم، آهن، روی و غیره که از طریق فاضلاب های صنعتی در محیط تخلیه می شوند حوزه های آبخیز را در وضعیت نامساعدی قرار داده و سلامت انسان ها را تهدید می کند؛ از طرفی آلودگی هوا امروزه به صورت یکی از مشکلات بزرگ زیست محیطی و اقتصادی در سراسر جهان مطرح شده و این مسیله به ویژه در شهرهای بزرگ صنعتی، به صورت مشکل جدی تری مطرح می شود. آلودگی هوا سبب افزایش شدت انواع بیماری های تنفسی، پوستی، ضعف جسمانی و بسیاری امراض دیگر شده است؛ همچنین باعث افزایش بی رویه هزینه های جاری به منظور حذف این آلودگی ها می شود. پژوهشگران به نقش آلودگی هوا بر ابعاد روانی و اجتماعی سلامت نیز توجه داشته اند. به همین دلیل هدف این پژوهش بررسی و مقایسه تاثیر آلودگی هوا بر میزان تاب آوری اجتماعی شهروندان مناطق شهر اراک در سال 98-1397 بود. در این پژوهش از روش توصیفی (علی- مقایسه ای) استفاده شد و جامعه آماری شامل همه شهروندان شهر اراک بود که تعداد نمونه ها با روش نمونه گیری داوطلبانه 283 نفر در نظر گرفته شد. از مجموع داده های شاخص های آلودگی هوا در طول یک سال سه شاخص CO، NO2، PM2.5 انتخاب شد. پرسش نامه تاب آوری اجتماعی محقق ساخته با 50 سوال و تایید روایی صوری و محتوایی آن توسط کارشناسان و ضریب پایایی 78/0 مورد تایید و در شش منطقه شهر شامل مناطق دارای ایستگاه ارزیابی توزیع گردید. در تحلیل داده ها از آماره های رگرسیون، تحلیل واریانس چند متغیره و نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد وضعیت مناطق از نظر آلودگی هوا خوب و متوسط بوده و میانگین میزان تاب آوری اجتماعی در سطح متوسط برآورد شد. بنابر یافته ها، شاخص های آلودگی هوا به عنوان متغیری مهم بر تاب آوری اجتماعی شناخته شد.