تعیین الگوی وقوع دوره های کم آبی و پرآبی جریان با استفاده از روش تحلیل توانی در تعدادی از رودخانه های استان آذربایجان غربی

هدف این تحقیق استفاده از روش تحلیل توانی در تحلیل الگوی دوره های کم آبی و پرآبی جریان دبی ماهانه در برخی از ایستگاه های استان آذربایجان غربی است. دوره های مرطوب و خشک با استفاده از تیوری ران تعیین شد الگوی وقوع، شدت و تداوم دوره ها با روش تحلیل توانی تعیین شد. مقادیر تکرار و فراوانی دوره های مرطوب و خشک در رودخانه های مختلف روی نمودار دوگانه لگاریتمی رسم و مقادیر شدت و تداوم خشکسالی برای دوره های کم آبی و پر آبی محاسبه شد و تعداد دنباله ها در توالی وقوع دوره های کم آبی و پرآبی در دوره های 1 تا 47 ماهه مشخص شدند. براساس نتایج، بین شدت وقوع و تداوم رابطه عکس وجود دارد. بیش ترین مقدار شدت دوره کم آبی در ایستگاه های قاسملو و داشبند (شیب خط 55/0) و بیش ترین مقدار شدت دوره پرآبی مربوط به ایستگاه پی قلعه (شیب خط 60/0) است. به عبارتی در ایستگاه های قاسملو و داشبند، کم آبی جریان غالب تر است و در ایستگاه پی قلعه، وقوع پرآبی جریان دارای غالبیت بیش تری دارد. هم چنین، بیش ترین تداوم در دوره های ماهانه کم آبی و پرآبی به ترتیب مربوط به ایستگاه های پل بهراملو (11 ماه) و ساری قمیش (15 ماه) بوده، که بیانگر متوسط تداوم با حداکثر احتمال وقوع در ایستگاه های مذکور است. دوره های خشک به وقوع پیوسته در بخش های جنوبی منطقه تداوم و شدت بیش تری نسبت به مناطق مرکزی و شمالی منطقه دارد. نتایج می تواند در تعیین مناطقی با تداوم بالای خشکسالی جریان شدید و برنامه ریزی مدیریت منابع آب سطحی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از روش آنالیز توانی امکان مطالعه دوره های خشک و مرطوب و نیز تعیین تغییر در رفتار سری های زمانی داده های هیدرولوژیک در اثر تغییرات اقلیمی و یا دخالت های انسانی را فراهم می نماید.