اثر بازدارندگی برخی از گیاهان بر نماتد سیستی چغندرقند (Heterodera schachtii) در شرایط گلخانه و میکروپلات

نماتد سیستی Heterodera schachtii مهم‏ترین نماتد چغندرقند در دنیا می‏باشد. مواد آلی می‏تواند باعث کاهش جمعیت نماتدهای انگل گیاهی شود. در این پژوهش اثر بازدارندگی پودر خشک خارلته، خاکشیر وحشی، شیرین‎بیان، کاردی، کاهو وحشی، کرچک، گل جعفری، گل ‏‏گندم، گلرنگ وحشی و منداب بر چغندرقند رقم شریف و نماتد سیستی در دو آزمایش در شرایط میکروپلات بررسی گردید. آزمایش اول در مخلوط خاک زراعی و ماسه رودخانه‏ای سترون (1:1) و آزمایش دوم در خاک زراعی غیرسترون با جمعیت اولیه 4200 تخم به ازای هر گیاه انجام شد. در آزمایش سوم تاثیر تیمارها بر تفریخ تخم و نفوذ نماتد به ریشه در خاک آلوده و در گلخانه‏ بررسی گردید. نتایج نشان داد اضافه کردن پودر خشک گیاهان به خاک سترون تاثیر معنی ‏داری بر شاخص‏های رشدی چغندرقند آلوده نداشت. منتها به ‏جز گل جعفری، سایر تیمارها باعث افزایش نسبی وزن ریشه از 5% تا 241% گردیدند. گل گندم، کاهو وحشی و گلرنگ وحشی سبب افزایش بیش از دو برابری وزن ریشه نسبت به شاهد شدند. هم‏چنین خارلته، کرچک و کاردی باعث کاهش نسبی جمعیت نهایی و فاکتور تولیدمثل نماتد شدند. در خاک زراعی کرچک، گل جعفری، گل گندم، کاهو وحشی و خاکشیر وحشی باعث افزایش حداقل دو برابری وزن ریشه، و منداب باعث افزایش 2/1 برابری عیار قند شدند. تیمارها اثر معنی ‏داری بر شاخص‎های نماتد نداشتند. کاردی و کاهو وحشی باعث کاهش نسبی جمعیت نهایی و فاکتور تولیدمثل نماتد شدند. در آزمایش سوم کاهو وحشی باعث بیشترین کاهش تفریخ تخم و گلرنگ وحشی بیشترین کاهش نفوذ نماتد به ریشه شدند.